پایان نامه رشته علوم تربیتی

تعلیم و تربیت از دیدگاه شهید مطهری

مقدمه

مطهری به عنوان یک متفکر بزرگ اسلامی معاصر نه تنها در زمینه‌های فقهی، فلسفی و کلامی در زمینه تعلیم و تربیت نظریاتی مدلل و معقول بیان داشته است. او در کتاب «تعلیم و تربیت در اسلام» عقاید و نظریات تربیتی خود را بیان کرده است.

اصولاً به نظر استاد هر مکتب فکری که اهداف معین و مقررات همه جانبه‌ای دارد. دارای نظام حقوقی، سیاسی و مانند آن است، ممکن نیست نظام آموزشی و تربیتی نداشته باشد. از این رو، در مکتب انسان ساز اسلام که در آن هم اصالت افراد محفوظ است و هم اصالت جامعه، بدون شک باید برنامه‌ای برای ساختن افراد داشته باشیم.

هدف از بیا ن اندیشه‌ها و آرای تربیتی این دانشمند و محقق بزرگ جهان اسلام در زمینه اهداف، اصول، برنامه‌ها و روش‌های آموزشی در تعلیم و تربیت است که معلمان عزیز با نظرهای ارجمند ایشان که در بستر پر بار فرهنگ اسلامی پرورش یافته است، بیشتر آشنا شوند تا با الهام از تفکرات وی که رهنمود و راهگشا برای معلمان است، اراده راسخ آنان در تعلیم شاگردان راسخ‌تر شود. (ماهنامه تربیت س 22 ش 9 /3/86 )

از قدیم‌الایام تعلیم و تربیت مورد توجه متفکران بوده و به یک معنا مباحث آن آشنا و حتی گاه تکراری است. امّا علی‌القاعده استاد مطهری با توجه به ظرفیت‌های فکری قابل توجه، باید در این میدان نیز حرف‌های قابل توجه و شنیدنی داشته باشد. خصوصاً اینکه او دغدغه مقتضیات عصر را داشته و به تعبیر خودش در مقدمه کتاب «عدل الهی» در طول 20 سال که قلم می‌زند، در همه‌ی نوشته‌ها، حل مشکلات و پاسخگویی به سوالاتی که در زمینه‌ی مسائل اسلام در عصر ما مطرح اند را هدف قرار داده است.

نکته‌ی مهمی که جا دارد در حد یک مکتوب مستقل بدان پرداخته شود، آن است که نگاه استاد در موارد عدیده‌ای به مربیان و یا متربیان و ... «آسیب شناسانه» بود. بدین معنا که صرفاً به طرح و بسط مطالب موجود اکتفا نمی‌نمودند، بلکه به مشکلات، خطرات احتمالی و نقایص شیوه‌های موجود تربیتی، یک نگاه تاریخی، جامعه شناسانه زنده و فعال داشتند.(فصلنامه علمی –آموزشی فرهنگیان بسیجی س 4 ش 10 زمستان 85)

کلید واژه‌ها:

تربیت: پرورش و ساختن

تعلیم: آموزش دادن و آگاهی دادن

دانلود گزارش کارآموزی رشته حسابداری

۰ نظر

فلسفه تعلیم و تربیت و آموزش و پرورش از دیدگاه جان لاک

اندیشه معرفتی،سیاسی و تربیتی جان لاک

آراء تربیتی جان لاک:

جان لاک (1704-1632) یکی از بزرگ‌ترین فیلسوفان انگلسی درسده 17 میلادی است.که به‌طور گسترده به عنوان پدر لیبرالیسم کلاسیک شناخته می‌شود.لاک از مهمترین شارحان نظریه قرارداد اجتماعی و پیروان مکتب تجربه‌گرایی است. نظرات او بر پیشرفت شناخت‌شناسی و فلسفه سیاسی مؤثر بود. پرداخت.از تأثیرگذارترین اندیشمندان عصر روشنگری شمرده می‌شود. بودند. اتفاقاتی که در طول زندگی لاک به وقوع پیوست، یکپارچگی دوباره انگلستان، طاعون بزرگ لندن و آتش‌سوزی بزرگ لندن بود. او مصوبه اتحاد سال 1707 میلادی را به چشم ندید هر چند که فرمانروایان انگلستان و اسکاتلند در طول حیات او پیمان اتحاد شخصی بستند. پادشاهی مشروطه و نظام پارلمانی در طول حیات لاک در مراحل ابتدایی پیدایش خود بودند.(ویکی پدیا دانشنامه آزاد).دیدگاه وبینشی که جان لاک درعرصه ی علم سیاست داشت وجود حکومتی برمبنای رضایت عمومی ملت،برخورداری ازحق مسلم آزادی خواه این آزادی درقالب بیان،قلم ویا اعتراضات مسالمت آمیز و سازنده باشد. اندیشه و شیوه ی تفکر لاک شالوده ی تصویب بسیاری از قوانین وپایه گذاری حکومت درایالات متحده آمریکا شد. امروزه عملکرد بسیاری از قانون گزاران در آمریکا از اندیشه و نظریات جان لاک نشأت می گیرد.لاک دیدگاه هایی نیز در حوزه ی معرفت شناسی در دوره رنسانس داشت.لاک آثار بزرگی از خود برجای گذاشت که مهم ترین آن ها عبارت اند از:تحقیقی درباره ی فهم انسان،اندیشه هایی درباره ی تربیت،درباره ی راهنمایی فهم و دورساله درباره ی فهم.

فلسفه جان لاک:

الف) معرفت‌شناسی: جان لاک در کتاب جستارهایی در فهم بشر، به بیان این مطلب می پردازد که چگونه تصورات ما از تجربه نشأت می گیرد. وی با ساختن زمینه برای شناخت تجربی، به ابطال نظریه تصورات فطری پرداخته، منبع معلومات انسان را تجربه می داند (شنویند، 2003). او تجربه را به دو بخش حسی و فکری تقسیم می کند. تجربه حسی درباره اشیا و فرایندها در دنیای خارج است و تجربه فکری متعلّق به درون و ذهن انسان است (اوزگالیز، 2001). بنابراین، شناخت ما از جهان، یا مستقیماً از طریق حواس است و یا حاصل درون نگری خود ذهن است. البته فاهمه انسان قدرت مقایسه، تجرید، تعمیم و ترکیب دارد و از این طریق، می تواند تصورات خود را به صورت متنوع تری توسعه دهد.لاک همچنین به ردّ اصول فطری اخلاقی می پردازد و بر این باور است که بهترین مفسّرِ باورهای انسآنها عمل آنان است. برای مثال، اگر انسآنها در خصوص لزوم رعایت عدالت و وفای به عهد توافق دارند، این بدان علت نیست که آن اصول فطری است، بلکه بدان علت است که آن اصول با مصالح جامعه سازگار است (توسلی، 1388). اصول عمده نظریه تربیت اخلاقی لاک از دیدگاه های اخلاقی او سرچشمه می گیرد. لاک بر این باور است که آدمی همیشه به دنبال انتخاب لذت و پرهیز از رنج است. لذت و رنج باید معیار نیکی و بدی و یا پیامد آنها باشدبه نظر وی، خیر طبیعی همراه با لذت است و بشر به دنبال این نوع خیر و خوبی است؛ اما همه لذت ها به طور اخلاقی خیر نیست. تنها لذت هایی دارای خیر اخلاقی اند که با اراده فرد همراه باشند و علاوه بر این، لذت ها با فضیلت ها همراه گردند (اسنوک، 1970).

تحلیل:تصورات فطری به آن دسته از تصورات گفته می شود که به طور ذاتی در انسان نسبت به برخی از پدیده ها و کنشها وجود دارد. به عنوان مثال:تصوری که انسان از آتش در ذهن خود ترسیم می کند عمل سوزاندن و پخش حرارت است. او می داند که داخل شدن به آتش برای او صدمات جانی به بار خواهد آورد. بنابراین بر پایه ی ذهنیتی که به طور ذاتی و غریزی از آتش دارد هیچگاه از آتش برای آسیب زدن به خود یا کاربرد های خطرناک بهره نمی جوید. در شناخت بسیاری از پدیده ها در جهان معمولا ما انسانها از حواس پنجگانه برای شناخت اجسام و محرکهای بیرونی استفاده می کنیم. به عنوان مثال: برای تشخیص مزه ی یک ماده ی خوراکی از حس چشایی کمک می گیریم یا برای پی بردن به فاسد یا سالم بودن یک ماده ی خاصی از حس بویایی استفاده می کنیم.

ب) اندیشه‌ی سیاسی: در «دو رساله در باب حکومت»، جان لاک به مخالفت با حق الهی سلاطین پرداخته و معتقد است که همه ی انسان ها به لحاظ وضع طبیعی، آزاد و برابرند و از حقوق طبیعی برخوردار می باشند. نظریات سیاسی لاک بعدها در قانون اساسی آمریکا و نیز در قانون اساسی فرانسه بازتاب یافت.حقوق طبیعی آن حقوقی است که ما به عنوان انسان قبل از اینکه هر حکومت به وجود آید، دارا بوده ایم که حق حیات از آن دسته است. زمانی که لاک از چگونگی ایجاد حکومت صحبت می کند، معتقد است که افراد فکر می کنند شرایط شان در وضع طبیعی، نامطلوب است و از این رو مایلند که برخی از حقوقشان را به یک حکومت مرکزی با حفظ حقوق منتقل کنند و این نظریه قرارداد اجتماعی است. رضایت اکثریت است که برای تعیین حاکمان لازم است. ممکن است دریک حکومت مدنی این اکثریت اختیارات به پادشاه یا وارثین و یا مجلس شورای دموکراتیک اعطا شود.هدف حکومت مدنی قانونی و مشروع، حفظ حیات، آزادی، سلامت و دارایی شهروندان تا حد ممکن و پیگیری و مجازات کسانی است که حقوق دیگران را نقض می کنند. همچنین حکومت مدنی به دنبال خیر عمومی است. حتی اگر در تضاد با حقوق افراد باشد، اما حکومت مدنی غیرقانونی در حفظ این حقوق کوشا نبوده و عموما رفتار خودکامگی را در عملکرد خود پیاده می کند.

تحلیل: جان لاک عموما بر وجود یک حکومت دموکراتیک با رضایت اکثریت، استفاده از نظرهای مختلف با هدف مصلحت عمومی و ملی تاکید دارد. به عقیده لاک یک حکومت جمهوری،قانونی و مشروع سیستمی است که حقوق افراد در آن محترم شمرده می شود. شهروندان و صاحب نظران در چارچوب قانون از حق اعتراض و نقد عملکرد حاکمیت برخوردار می باشند. البته این نکته نیز قابل ذکر است که سردمداران دستگاه حکومتی همواره باید بکوشند مصلحت عمومی را در مصوبات قانونی خود مد نظر قرار دهند. حتی اگر منافع برخی از افراد با نفوذ حکومتی در تضاد با منافع حکومتی و عمومی باشد.

تعلیم و تربیت از دیدگاه جان لاک:

جان لاک درباره‌ی هدف تربیت معتقد است که باید فرد را برای موفقیت در زندگی فردی و عضویت در جامعه یا به‌تعبیر امروزی شهروندی آماده کرد.لاک چهارهدف عمده را برای رسیدن به آن شهروند ایده آل تعریف می کند:

1- فضیلت، یعنی آگاهی بر درست و نادرست

2- حکمت، یعنی یک فعالیت عملی برای اداره‌ی امور خود به‌طرز استادانه

3- تربیت خوب، یعنی احساس وقار که صفتی میان تکبر و فروتنی بسیار است

4- تعلیمات، یعنی چیزی که فقط موجد معلومات ظاهری می‌شود (صص319-318).

لاک معتقداست که خواسته ها وعلایق کودکان نباید موردبی توجهی قرارگیرد.وی عقیده دارد که با کودکان باید بانرمی رفتارشود.باید آنان آزاد گذاشت تابتوانندبازی کنند و اسباب بازی داشته باشند.شلوغ کاری کنند ازبچه ها نباید انتظار داشت که عملکردشان همچون بزرگ ترها باشد.البته این نکته نیز حائزاهمیت است که نباید صرفا هرچیزی ر اکه کودک دلش خواست در اختیار او قرار داد بلکه باید با استفاده از شیوه های تربیتی مناسب ازتبعات انجام این گونه اعمال جلوگیری کنیم.

او برنامه‌ی آموزش خود را با یاد دادن خواندن و نوشتن و نقاشی آغاز کرده، پس از آموختن زبان مادری آموختن یک زبان دیگر برای ارتباط با فرهنگ کشوری دیگر را لازم شمرده و آموختن زبان لاتین و ادبیات کهن را نیز مفید می‌داند. او تعصب خاصی نسبت به زبان انگلیسی داشت و دانستن آن‌را بسی مهم‌تر از دانستن ادبیات باستان یونان و روم می‌دانست. تعلیم ریاضیات، علوم طبیعی، زیست‌شناسی، جغرافیا، تاریخ، و هنر نیز جزء برنامه‌ی درسی لاک است (مایر، ج1، 1384، صص320-319به نقل ازحشمت الله سمیعی شیرده). او مانند کمنیوس آموزش یک شغل را برای تندرستی و تربیت اخلاقی به جوانان توصیه می‌کند و سیر و سفر را نقطه‌ی پایانی تربیت می‌داند (کاردان، 1381، ص122به نقل ازحشمت الله سمیعی شیرده).

تحلیل بندفوق:جان لاک معتقد است که با آموزش یک زبان خارجی درکنار زبان مادری، رشد فکری و اجتماعی کودک را می توان افزایش داد.زیرا هنگامی که کودک درکنار زبان وخط معیار ورسمی، با خط و زبان معیارکشورهای دیگرآشنایی پیدامی کند حتی اگراین آشنایی نسبی باشد، می تواند کودک راتا حدود زیادی با آداب ورسوم وفرهنگ و آرمان های آن کشور آشنا نماید.از آنجایی که زبان انگلیسی زبان بین المللی است ودربسیاری ازمحافل رسمی جهان پرکاربرد می باشد. امروزه یادگیری و حتی نحوه ی آموزش این زبان خارجی ازدغدغه های مراکز آموزشی به ویژه در کشورهای آسیایی می باشد.البته درکنار زبان انگلیسی زبان روسی،فرانسوی و آلمانی نیز در برخی از کشورها به ویژه کشورمان ایران به طور غیررسمی آموزش داده می شود وعلاقه مندانی نیز به همراه خود دارد. امروزه آموزش زبان به خصوص زبان انگلیسی نیازمند یک برنامه ریزی مدون و کاربردی می باشد که در کشورما نیز از ابتدای دوره ی اول متوسطه تاپایان دوره ی دوم در قالب برنامه درسی گنجانده شده است.لاک همچنین بر این عقیده است که شغلی که ی نوجوان یا جوان درآینده ی خود در نظردارد باید سلامت اخلاقی و هم صحت جسمی او را به طور معمول تضمین نماید.انتخاب یک شغل مناسب با درآمد ایده آل از دغدغه های فکری جوانان امروزی است.این نکته را باید متذکر شد.درآمدایده آل صرفا به این معنانیست که الزاما شغل برگزیده شده توسط یک جوان هنگفت و پرسود باشدبلکه باید شغلی باشد که یک جوان یا نوجوان درآن به آرامش روانی ایده آل برسد. جان لاک همچنین سفر کردن و آشنایی با فرهنگ های کشورهای دیگر رانیز مکمل فرایند تربیتی می داند.

منابع:

تحلیل و بررسی فطرت در آثار شهید مطهری،بهزاد آروانه، محمد داوودی،سال دوم،شماره اول،بهار 1390

اندیشه جان لاک در حوزه ی فلسفی سیاسی،ویلیام آزگالیس،ترجمه نفیسه جلالی

فلسفه تعلیم و تربیت.انتشارات حوزه و دانشگاه

۰ نظر

دانلود گزارش کارآموزی رشته کامپیوتر

۰ نظر

آموزش ابتدایی در شکل‌گیری مفاهیم ریاضی

مقدمه:

از آن‌جا که پیشرفت روز افزون صنعت و تکنولوژی در جهان پهناور، رو به افزایش است نیاز و ضرورت و جایگاه ریاضیات ابتدایی بیشتر احساس می‌گردد. آموزش ابتدایی، در شکل‌گیری مفاهیم ریاضی نقشی اساسی دارد. کودکان لازم‌التعلیم با ورود به دوره ابتدایی با مفاهیم ریاضی آشنا می‌گردند. حال چگونه باید این مفاهیم در اذهان کودکان نهادینه شود. به شرایط موقعیت‌ یاددهی، یادگیری بستگی دارد. کودکان در محیط کلاس می‌آموزند آنچه را در اختیار دارند. معلمان و دست‌اندرکاران نظام آموزشی باید مفاهیم ریاضی را ملکه ذهن کودکان سازند.

برنامه‌ریزی، تغییر کتب ریاضی، تغییر روش‌ها و متد تدریس از مهم‌ترین ارکان تدریس و نهادینه ساختن، مفاهیم ریاضی در دوره ابتدایی هستند که در این مقاله به آن‌ها می‌پردازیم.

اهداف آموزش ریاضی در دوره ابتدایی

1- ایجاد توانایی برای انجام محاسبات عددی در زندگی روزمره

2- پرورش نظم فکری و درست اندیشیدن از طریق آموزش بکار بردن صحیح دانسته‌ها برای به دست آوردن نتیجه‌ها

3- ایجاد توانایی در انجام دادن محاسبات ذهنی و حدس و تخمین زدن کمیت‌ها در حدود نیازهای زندگی روزمره

4- آموزش ریاضیات مورد نیاز در رابطه با سایر دروس دوره ابتدایی

5- ایجاد توانایی در برآورد راه حل مسائل و حدس جواب آن‌ها

6- ایجاد توانایی درک محتوای ریاضی مسائل به قالب ریاضی در آوردن و حل آن‌ها

نقش آموزش ابتدایی در شکل‌گیری مفاهیم ریاضی

مفهوم آموزش ابتدایی

اولین دوره آموزش و تربیت برای هر انسانی به طور رسمی، آموزش ابتدایی است. بعد از آموزش‌هایی که فرد در محیط خانواده فرا می‌گیرد، آموزش‌های رسمی به عنوان آموزش دوره‌ عمومی شروع می‌شود. کودکان از سن 5 سالگی وارد عرصه تعلیم و تربیت رسمی می‌شوند و پس از طی 6 سال آموزش و تربیت به دوره بعدی یعنی راهنمایی تحصیلی وارد می‌شوند. کودکان لازم التعلیم هر کشور با کشور دیگری در ورود به مدارس ابتدایی تفاوت دارند. کشورهایی که فقر فرهنگی دارند، معمولاً بسیاری از کودکان لازم التعلیم آن‌ها از تحصیل و آموزش محروم می‌شوند. دوره‌ ابتدایی با توجه به حرکت جدیدی که در زمینه توسعه برنامه علوم ریاضی در قرن اخیر ایجاد شده است به آموزش ابتدایی اهمیت زیادی قائل شده‌اند. قدرت یادگیری دانش‌آموزان دوره ابتدایی بیش از میزانی است، که در برنامه‌های درسی استاندارد مدارس منظور شده است.

آموزش‌های دروس مختلف، در دوره ابتدایی کودکان را با جهان و پدیده‌های آن آشنا می‌سازند. آموزش ریاضی در دوره ابتدایی یکی از این دروس است. آموزش سنتی ریاضی ابتدایی جواب گوی نیازهای دانش‌آموزان امروز نخواهد بود. تغییر و دگرگونی در برنامه‌های دوره ابتدایی و کتب ریاضی و همچنین تغییر اساسی روش‌های تدریس در دوره‌ ابتدایی نقش به سزایی در آموزش و فراگیری مفاهیم ریاضی دارد.

هر چند برنامه‌ها و کتب درسی ریاضی در ابتدایی تغییر یافت ولی نتایج آموزش‌ها چندان مطلوب نشد. در طرح کلیات نظام آموزش و پرورش جمهوری ایران شیوه آموزش ریاضی به دو روش فعال و غیرفعال تدوین شده است که صفت فعال متوجه تلاش یاد گیرنده در یادگیری است.

نظر دانشمندان درباره آموزش ابتدایی (مبانی نظری)

1- پیاژه شناخت شناس معروف سوئیسی، تئوری خاصی از فرآیند دانستن آدمی به دست داده است که با تئوری‌های دیگر گذشته در تعلیم و تربیت به صورت ریشه‌‌ای مغایرت دارد. به نظر پیاژه‌ ما هرگز نمی‌توانیم واقعیت را آن‌طور که هست در ذهن خود تصویر کنیم یا واقعیت‌های خارج از عالم ذهن را به همان ترتیب که هست وارد ذهن کنیم بلکه واقعیت نوعی بازسازی شده از محیط هر شخص است و هرگز واقعیت‌های یاد گرفته شده عیناً نسخه برگردان آن‌ها در خارج از ذهن نیست.

به نظر این دانشمند هر کودک در جریان رشد خود، واقعیت‌ها را برای خود، بازسازی می‌کند.

و به تدریج نتیجه این بازسازی‌ها به واقعیت‌هایی که در ذهن بزرگسالان است نزدیک می‌شود. می‌توان گفت هر معلم باید محتوای مطالب آموزشی را با فعالیت‌های ذهنی کودک منطبق سازد و کودک در امر یادگیری به ویژه ریاضیات ابتدایی باید مستقیماً با موضوع یادگیری درگیر باشد.

یعنی خود فعالیت‌ داشته باشد به عبارت دیگر هرچه کودک در یادگیری مفاهیم ریاضی بتواند مشاهده و تجربه کند، مفاهیم ریاضی در ذهن او روشن‌تر و صریح‌تر بازسازی خواهد شد. از طرفی هر دانش‌آموز ضمن فعالیت‌های خود با سایر همکلاسی‌هایش در حال عمل و عکس‌العمل می‌باشد.

یادآور می‌شویم که پیاژه از نظر رشد برای تفکر کودک مراحلی را به تحقیق یافته است. معلم ریاضی ابتدایی، زمان مناسب را برای آموزش هر مطلب ریاضی در مدارس ابتدایی باید انتخاب کند. تدریس ریاضی با رشد عقلی یادگیرنده مناسبت پیدا می‌کند و در این صورت فشار غیر ضروری بر کودکی که هنوز آمادگی لازم برای آموختن مطلبی ندارد وارد نمی‌گردد و همچنین در آموزش مطالب ریاضی نیز تاخیر بی‌مورد مجاز شمرده نمی‌شود.»

چگونگی حل مسائل و درک مفاهیم ریاضی در دوره ابتدایی

از کلاس دوم ابتدایی که دانش‌آموزان با مساله روبه‌رو می‌شوند و شروع به حل مسائل ساده‌ای می‌نمایند، باید نکات مهمی را که برای حل مساله لازم است به آنان آموخت و مراقبت کرد که در حل مسائل این نکات را رعایت نمایند تا به تدریج ملکه ذهن آنان گردد.

این نکات عبارتند از:

1. قبل از شروع به حل مساله باید دانش‌آموز مشخص نماید که در مساله چه اطلاعاتی به او داده شده است و چه چیز از او خواسته‌اند. به عبارت دیگر باید تعیین نماید که داده‌های مساله چیست و از او چه جوابی خواسته‌اند؟ همکاران محترم می‌توانند به طریق مختلف دانش‌آموزان را به این کار عادت دهند.

2. دانش‌آموز باید قبل از حل مساله با هر عملیات ریاضی دیگر، جواب آن را تخمین بزند. این امر باعث می‌شود که اگر دانش‌آموزی در انجام عملیات خود اشتباه کرد، متوجه آن شود و اشتباه خود را برطرف نماید. مثلاً دانش‌آموز باید بتواند پیش‌بینی کند که حاصل جمع دو عدد 27 و 19 عددی است بزرگتر از 40 و کوچکتر از 50 بنابراین، اگر حاصل جمع را 38 تا 68 به دست آورد، می‌داند که اشتباه کرده است و یا حاصل‌ضرب دو عدد 34*57 از 1500 بزرگتر و از 2400 کوچکتر است و یا دقیق‌تر بگوییم، عددی است در حدود 2000 بنابراین اگر حاصلضرب را عدد 2938 تا 1138 به دست آورد، متوجه خواهد شد که اشتباه کرده است. به عنوان مثال می‌پردازیم به حل مساله شماره یک صفحه 14 ریاضی چهارم دبستان صورت مساله از این قرار است آمار دانش‌آموزان یک دبستان در باختران که از نمایشگاهی که به مناسبت دهه فجر برپا شده بود بازدید کردند، چنین است، کلاس اول 38 نفر، کلاس دوم 37 نفر، کلاس سوم 35 نفر.‌ کلاس چهارم 32 نفر، کلاس پنجم 36 نفر تعداد دانش‌آموزان این دبستان که از نمایشگاه دیدن کرده‌اند چند نفر است؟ چون تعداد دانش‌آموزان هریک از پنج کلاس، از 30 نفر بیشتر و از 40 نفر کمتر است باید دانش‌آموز بتواند پیش‌بینی کند که مساله از 150 نفر بیشتر و از 200 نفر کمتر است.

3. منطقی بودن جواب مساله:

دانش‌آموز باید یاد بگیرد و دقت نماید که جوابی را که برای مساله به دست می‌آورد، منطقی و قابل قبول باشد و با آنچه در اطراف او وجود دارد، تطبیق کند. مثلاً تعداد درختان یک باغ، تعداد دانش‌آموزان یک مدرسه و تعداد خانه‌هایی که در یک محله ساخته شده‌اند. نظایر آن‌ها همیشه اعدادی صحیح است و جواب‌های کسری برای چنین مساله‌هایی غیرمنطقی است. همچنین بلندی قد یک انسان، وزنه‌ای که یک دانش‌آموز می‌تواند بلند کند، تعداد مسافرین یک اتوبوس مسافربری، تعداد دانش‌آموزان یک کلاس حدودی دارند که بیش از آن منطقی نیست. بنابراین، اگر دانش‌آموزی در حل مساله‌ای تعداد مسافرین یک اتوبوس معمولی را 154 نفر یا وزنه‌ای که یک دانش‌آموز کلاس چهارم بلند می‌کند که این اعداد و ارقام غیرمنطقی است و مسلماً در حل مساله اشتباه کرده است.

یکی از استادان بسیار خوب دانشگاه تعریف می‌کرد که دانشجویی در یکی از رشته‌های علمی در حل مساله‌ای دمای سیمی را چند میلیون درجه سانتی‌گراد به دست آورده بود و هیچ‌ دقت نکرده بود که در دمای بیش از پنج هزار درجه، تمام فلزات ذوب می‌شوند و دیگر سیمی وجود ندارد که دمای آن به ده هزار درجه برسد تا چه رسد به چند میلیون درجه.

حال برمی‌گردیم به حل مساله فوق‌الذکر:

یکی از مسائل خوبی که در کتاب‌های ریاضی ابتدایی آمده است همین مساله شماره 7 صفحه 73 ریاضی چهارم دبستان و مسائل نظیر آن است. صورت مساله چنین است «می‌خواهیم برای 52 دانش‌آموز در اردوگاه چادر بزنیم حداقل چند چادرنشین شش نفره لازم است تا کسی بدون چادر نماند» این گونه مسائل هم جنبه کاربردی دارند و در زندگی روزانه زیاد اتفاق می‌افتند و هم دانش‌آموز یاد می‌گیرد که به مطالبی که در بالا تذکر داده شده توجه نماید برای حل این مساله می‌توان با مثال‌های محسوس مطلب را برای دانش‌آموزان روشن کرد. مثلاً می‌توان عملاً به دانش‌آموزان نشان داد که اگر در کلاس 38 دانش‌آموز باشد و سه دانش‌آموز روی یک نیمکت بنشینند، حداقل چند نیمکت لازم است تا همه دانش‌آموزان محلی برای نشستن داشته باشند. در این مثال دانش‌آموزان متوجه می‌شوند که 36 نفر روی 12 نیمکت می‌نشینند و 2 نفر دیگر نیمکت ندارند. بنابراین، باید برای‌ آن دو نفر نیز یک نیمکت در نظر گرفت. پس جمعاً 13= 1+12 نیمکت لازم است. به این ترتیب، دانش‌آموزان به مفهوم مساله پی خواهند برد و مساله مورد بحث نیز به همین ترتیب حل می‌شود.

برای 48 نفر 8 چادر لازم است و برای 4 نفر دیگر که بدون چادر مانده‌اند باید یک چادر در نظر گرفت. چون فرض مساله این است که چادرها شش نفره است و کسی هم نباید بدون چادر بماند. بنابراین 9= 1+8 چادر لازم است. به نظر می‌رسد اشکال از اینجا به وجود می‌آید که ما دانش‌‌آموزان را عادت داده‌ایم به اینکه هر عددی در حل مساله به کار می‌برند یا باید در صورت مساله آمده باشد و یا در ضمن عملیات به دست آید. در اینجا عدد یک که باید با عدد 8 جمع‌ شود، هیچ‌کدام از دو حالت فوق را ندارند و در موقع نوشتن حل مساله برای آن‌چه توضیحی باید داد. اگر توجه نماییم که یکی از هدف‌های اصلی تدریس ریاضی عادت دادن دانش‌آموزان به تفکر صحیح و منطقی است، این مشکل دیگر وجود نخواهد داشت. به این ترتیب، همان‌طور که تذکر داده شد دانش‌آموز پس از انجام عمل تقسیم توضیح می‌دهد که برای 48 نفر 8 چادر لازم است و برای 4 نفر باقیمانده نیز یک چادر دیگر.

و سپس می‌نویسد: 9=1+8 حداقل 9 چادر لازم است تا هیچ‌کس بدون چادر نماند.

در طول تاریخ آموزش و پرورش حل مساله یکی از هدف‌های مهم آموزشی معلمان به شمار می‌آمده از برکت پیشرفت‌های روانشناسی علمی معاصر بر اهمیت موضوع افزوده شده است. جان دیوئی، جروم برونر، ژان پیاژه، ولئو ویگوتسکی از جمله کسانی هستند که بر نقش فعالیت‌ یادگیرنده در جریان حل مساله بر دانش‌اندوزی تأکید داشته‌اند بنا به گفته کیلپا تریک، یادگیری در آموزشگاه باید هدفمند باشد نه التزاعی و یادگیری هدفمند از راه وا داشتنی دانش‌آموزان که انجام پروژه‌های مورد علاقه و انتخاب خودشان بوده بهتر امکان‌پذیر است.

شکل‌گیری ریاضی با درگیر نمودن دانش‌آموز با مسأله: وقتی یادگیرنده با موقعیتی روبه‌رو می‌شود که نمی‌تواند با استفاده از اطلاعات و مهارت‌هایی که در آن لحظه در اختیار دارد به آن موقعیت سریعاً پاسخ درست بدهد یا وقتی که یادگیرنده هدفی دارد و هنوز راه رسیدن به آن را نیافته است، می‌گوییم با یک مساله رو‌به‌رو است. حل مسأله صرفاً دانستن اطلاعات، مفاهیم یا اصول و کنار هم قرار دادن آن‌ها نیست، بلکه یادگیرنده باید راه‌های تازه ترکیب دانش‌های قبلی به ویژه اعداد یا اصول قبلاً آموخته شده را که به حل مسائل منجر می‌شوند کشف کند. اگر چنین وضعیتی صورت گرفت مفاهیم در ذهن شکل می‌گیرد.

موارد زیر به درک مفاهیم ریاضی کمک می‌کند:

1. لازم است تست‌های استاندارد در زمینه‌های سنجش توانایی ذهنی کودکان تهیه شود و معلمان قبل از تدریس بتوانند توانایی هر دانش‌آموز را در یادگیری مطالب ریاضی مانند مجموعه‌ها، عددها،‌ زمان، سرعت و... ارزیابی کرده و به دقت معین کنند.

2. دروس ریاضی براساس توانایی‌های مختلف ذهن کودک که در مراحل رشد فکری او ظهور می‌کند و تقویت می‌گردد برنامه‌ریزی شوند.

3. معلمان کلاس‌های مختلف مدارس ابتدایی با توجه به انتخاب روش‌های درسی طوری عمل کنند که روش‌ انتخابی در تدریس با رشد فکری کودکان برابر تحقیقات پیاژه مناسبت داشته باشد. مثلاً در مدارس ابتدایی که اغلب کودکان در مرحله رشد تفکر عملی هستند باید دانش‌آموزان با راهنمایی معلمان خود از اشیا و وسایل عینی بیشتر استفاده کنند. روش فعال به صورت روش آموزش گروهی و همچنین روش آموزش انفرادی در کلاس درس ریاضی به کار برده می‌شود.

۰ نظر

ویژگی های آموزش نظام آموزش جهانی

ویژگی های آموزش نظام آموزش جهانی به عنوان وسیله یی برای ارائه دیدگاه گسترده آموزش پایه است. این ویژگی ها عبارتند از؛
1- آموزش جهانی، راهکارهای آزمایش شده یی را برای بهبود محیط یادگیری و غنی سازی یادگیری مطرح می کند. از این رو از ابزارهای یادگیری استفاده بهینه می شود و اهداف علمی، مهارتی، رفتاری و ارزشی به طور موثرتری شناخته می شود. تاکید بر تشکیل گروه های کاری، یادگیری مشارکتی، تقویت و اتکا به نفس، تنوع یادگیری و ایجاد یک محیط توام با بازی و سرگرمی در کلاس باعث تشویق دانش آموز، تقویت انگیزه آنان و در نهایت حصول نتایج بهینه در یادگیری های شناختی و تاثیرگذار به لحاظ اجتماعی خواهد شد. آموزش جهانی بر استدلال تنش میان دو مقوله امنیت (آسایش) و مبارزه (چالش) استوار است. نظام آموزش جهانی ابزار مناسبی برای پرورش شخصیت، نبوغ و توانایی های ذهنی و جسمانی کودکان و رعایت حق کودک در مشارکت فعالانه در بازی و فعالیت های تفریحی است.
2- نظام جهانی ارائه کننده الگوها، چارچوب ها، دستورها و راهکارهای لازم برای تجدید نظر و اصلاح برنامه تحصیلی در سطوح و دوره های مختلف است. یکی از شیوه های موفق این برنامه تلفیق آن برنامه درس محور مرسوم با موضوعات نظام جهانی (از قبیل محیط زیست، برابری، بهداشت، صلح و حقوق بشر) است.
3- سوم آنکه، گوناگونی تدریس و یادگیری در شیوه آموزش جهانی وسیله مهمی برای پیشبرد اصل برابری فرصت های یادگیری است. طبق نظریه شیوه یادگیری، همه دانش آموزان روش های یادگیری خاصی را ترجیح می دهند. به عبارت دیگر هر شیوه یادگیری برای بعضی آسان و مطلوب، برای بسیاری به نسبت رضایتبخش و برای بقیه نامطلوب است. مشکل اساسی روش تدریس سنتی آن است که برای عده یی مثمر ثمر و برای عده یی مخرب است.
در صورت کاربرد مستمر، بی حساب و یکنواخت روش های سنتی انتقالی عده بسیاری فرصت پیشرفت در یادگیری را نخواهند یافت.
حال چنانچه روش های تدریس و یادگیری فاقد تنوع کافی باشد، هرگز فرصت تحقق آرمان آموزش برای همه میسر نخواهد شد. در یک شیوه تک روشی که ویژگی ها، علایق، قابلیت ها و نیازهای منحصر به فرد افراد را در نظر نگیرد، تحقق اصل بهره مندی هر کودک از تعلیم و تربیت مخدوش خواهد شد. این مهم ترین علت کاربرد روش های یادگیری گوناگون و متنوع از سوی مجریان و مربیان آموزش جهانی به شمار می رود.
4- نظام آموزش جهانی به طور مستقیم و غیرمستقیم موضوع پایین بودن کیفیت تدریس را که با دست کم گرفتن استعداد دانش آموز و راندمان وی همراه است، مطرح می کند. آموزش جهانی از طریق ارائه برنامه های توسعه حرفه یی، امکان آشنایی معلمان با شیوه های یادگیری تعاملی و تجربی را فراهم می سازد (نخست معلمان در مقام شرکت کننده در دوره های آموزشی و بعد در مقام مجری و اشاعه دهنده). معلمان شرکت کننده در این طرح به کسب آگاهی در زمینه های ذیل دست می یابند؛
- استنباط تازه یی از نقش خویش
- شناخت استعدادهای بالقوه دانش آموزان و ارزیابی دقیق آمادگی آنان برای یادگیری و مسوولیت پذیری
- «یادگیری»، فرآیندی انگیزشی و لذتبخش است.
- ایمان راسخ به اهمیت حرفه خویش
5- شیوه های یادگیری مورد نظر نظام آموزش جهانی گسترده و هدف آن اشاعه یادگیری مستمر مادام العمر است. دانش آموز باید چگونه یادگرفتن را بیاموزد. آموزش جهانی با تاکید بر یادگیری به عنوان یک جریان خود هدایتی و نیز احترام به تجربیات و دیدگاه های شخصی دانش آموزان در کلاس اساس یادگیری مادام العمر را پایه ریزی می کند.
6- آموزش جهانی با ترویج دگرگونی، آموزشی، فراتر از مرز کلاس و چارچوب برنامه تحصیلی ارائه می دهد. اصلاح و غنی سازی نظام آموزش پایه صرفاً در کلاس تحقق نمی یابد بلکه در کل مدرسه و جامعه نیز دیده می شود. علت این امر که والدین اغلب ارزش آموزش کودکان خود را درک نمی کنند شاید بدین جهت باشد که تجربه های دوران تحصیل خودشان چندان رضایتبخش نبوده است. آموزش جهانی در ارتباط با فرآیندهای دگرگونی کامل مدارس و تقویت مشارکت های همه جانبه در نظام آموزشی و مشارکت میان جامعه و مدرسه تجربیات و تخصص های قابل ملاحظه یی اندوخته است.
7- ارزیابی فرآیندهای تغییر در قالب نظام آموزش جهانی تدوین شده است. این موضوع با توجه به تاکید بر لزوم ارزیابی عملکرد هر یک از دانش آموزان، اثربخشی ارائه آموزش پایه و برآوردن نیازهای پایه دارای اهمیت است.
ابزارهای کاربردی مربیان آموزش جهانی برای ارزیابی ماهیت کیفی دارد، ولی از شیوه های کمی نیز استفاده می شود. در طول اجرای پروژه آموزش جهانی دامنه متنوعی از ابزارهای بازخورد و ارزیابی به کار گرفته شده است.

۰ نظر

دانلود پروژه های آمار و احتمالات

۰ نظر

تحصیلات والدین و پیشرفت تحصیلی کودکان

سطح تحصیلات و فرهنگ خانواده همانند سایر عوامل موثر در پیشرفت تحصیلی به اشکال مختلف در پیشرفت تحصیلی و یا افت تحصیلی تاثیر می گذارد.پایین بودن سطح تحصیلات و فرهنگ خانواده در درجه اول سبب می شود که خانواده نتواند کمک های درسی لازم را به دانش آموزان نموده و در حل مشکلات درسی آن ها را یاری کند. پایین بودن سطح تحصیلات خانواده سبب می شود که والدینی در خانه از روزنامه،مجلات و کتاب ها کمتر استفاده کنند، در نتیجه فرزندان چنین خانواده هایی نیز از این لحاظ در محرومیت به سر می برند. همچنین به دلایل فقر فکری چنین خانواده ها یین می توانند نگرش های لازم را به فرزندان خود برای ادامه تحصیلات مناسب بدهند. فرزندان خانواده های تحصیل کرده بخشی از دروس خود را در خانه و با رهبری و نظارت والدین خود انجام می دهند و حتی ممکن است از دروس کلاس خود هم جلوتر باشند. در منزل به سئوالات آن ها حتی الامکان جواب داده می شود،از لحاظ مادی و اجتماعی امکانان بیشتری برای آن ها وجود دارد، مسافرت ها، تفریح ها،اسباب بازی ها ی گوناگون و روابط اجتماعی گسترده همه نقش اساسی و مهمی در پیشرفت و کسب تجربه آن ها دارد. والدین کم سواد وبی سواد معمولا" کمتر به مساله پیشرفت تحصیلی فرزندان خود فکر می کنند. آن ها به دنبال روال عادی زندگی خود هستند و از روابط همکاری نزدیک با اولیا مدرسه آگاهی لازم را ندارند،در صورتی که دانش آموزانی که والدین آن ها تحصیلات بالاتری دارند بهتر می توانند از امکانات و راهنمایی و کمک والدین در رفع مشکلات درسی خود مدد گیرند.والدین تحصیل کرده احتمالا" بیش از پدران و مادران کم سواد یا بی سواد به اهمیت و ارزش تحصیلات واقفند و علاقه مندی بیشتری به پیشرفت تحصیلی فرزندانشان نشان می دهند و رسیدگی و پیگیری جدی تری در این راه به عمل می آورند.

۰ نظر

دوره پیش دبستانی و اهمیت آن

کودکان مناطق محروم به ویژه از این نظر محرومیت‌های بیشتری را متحمل می‌شوند. والدینی که بی‌سواد هستند تعامل مؤثر و مفید با کودکان خود را ندارند و نمی‌توانند به رشد مطلوب و مناسب گفتار و زبان و مهارت‌های شناختی کودک خود کمک کنند. فقدان تسهیلات، وسایل و موارد یعنی اسباب بازی، کتاب، امکانات بازی و غیره به محرومیت‌های آنان می‌افزاید. اگر کودکی در شش سال اول زندگی خود در چنین محیط سرشار از کمبود‌ها و محرومیت‌ها پرورش یابد تأثیر نامطلوبی بر رشد کلی و به‌ویژه ذهنی و زبانی او می‌گذارد.

یک برنامه آموزش و پرورش مناسب در این دوره تجاربی محرک برای رشد ذهنی، زبانی، جسمی و اجتماعی و عاطفی کودکان فراهم می‌آورد اگر این نوع برنامه‌ها به گونه مؤثری سازمان داده شوند می‌توانند محرومیت ناشی از کمبود‌های محیط خانه را جبران کنند و کودک را در ساختن مبنایی قوی برای سهولت رشد بعدی و بارور کردن استعدادهای کاملش یاری کنند.

یک برنامه آمادگی برای مدرسه کودک فراهم می‌کند و این آمادگی‌ها باعث کاهش تعداد مردودی‌ها و افت تحصیلی و شکست در سطوح ابتدایی می‌شود.

وقتی کودکان خردسال به مراکز پیش‌دبستانی راه می‌یابند خواهران و یا برادران بزرگتر آنها نیز آزادی بیشتری دارند و می‌توانند بهتر به کارهای خانه و تحصیلی خود بپردازند.

ویژگی‌هایی که در دوره پیش از دبستان بسیار مهم هستند

ویژگی‌هایی که در دوره پیش از دبستان بسیار مهم است و باید به آن‌ها توجه کرده روش‌های آموزش را بر اساس آن ویژگیها طرح ریزی نمود، عبارتند از:

۱) علاقه کودکان به بازی

۲) قدرت و نیاز کودکان به الگوگیری، نقش پذیری و تقلید در این سن

۳) شادی کودکان و علاقه آن‌ها به مطالب آهنگین

مراحل آموزش و پرورش در دوره پیش از دبستان

هدف آموزش و پرورش در دوره پیش از دبستان پرورش و رشد همه جانبه کودک است. رشد و پرورش همه جانبه کودک شامل مراحل ذیل می‌باشد:

۱) رشد زبان و گفتار

۲) رشد جسمی و حرکتی

۳) رشد خلاقیت و ابراز وجود

۴) رشد ذهنی و شناختی

۵) رشد عاطفی اجتماعی روش‌های تربیت دینی کودکان پیش از دبستان

برخی از روش‌های تربیت دینی کودکان پیش‌دبستانی عبارتند از:

۱) تربیت دینی کودک پیش‌دبستانی از طریق بازی

۲) تربیت دینی کودکان از طریق ارائه الگو

۳) تربیت دینی کودکان از طریق خواندن شعرها و متون آهنگین و شاد

۴) تربیت دینی کودکان از طریق ارائه پاسخ‌های مناسب به سوال‌های دینی آن‌ها

روش‌های تربیت دینی کودکان پیش‌دبستانی

با توجه دادن کودکان به نعمت‌هایی که همیشه همراه آنهاست، مثل: اندام‌های مختلف آنان (چشم، گوش، دهان و...) یا نعمت‌هایی که خیلی دوستش دارند مثل: پدر، مادر، مادر بزرگ و... یا نعمت‌های طبیعی مثل: کوه، جنگل، حیوانات، گیاهان و... با استفاده از حس زیبایی شناسی می‌توان کودکان را به خداشناسی هدایت کرد.

با ترسیم شکل‌ها و نقاشی‌هایی که در آنها مومنان همیشه لباس‌هایی به رنگ روشن و تمیز می‌پوشند، می‌خندند و خوشحالند، می‌توان ویژگی‌های مثبت افراد متدین را به کودکان نشان داد و به طور غیر مستقیم عادات صحیح را به ایشان آموخت.

با ترتیب دادن نمایش‌های شاد و آموزنده می‌توانیم وظایف مسلمانان را از طریق نمایش یا ایفای نقش توسط خود کودکان اشاعه دهیم و در کنار این نمایش و ایفای نقش، شعرها و نثر‌های آهنگین بخوانیم.

با ارائه جلوه‌هایی از زندگی امامان و پیامبر اکرم (ص) که کودکان به آنها علاقه دارند مثل بازی کردن حضرت پیامبر با کودکان، سلام کردن پیامبر به کودکان و... آنان را به الگوهای مبارک دین اسلام علاقه‌مند کنیم.

قبل از اقدام به تربیت دینی کودکان، رفتار، اعمال و شخصیت خودمان را مورد بازنگری قرار دهیم و سعی کنیم نمونه کامل اعمال و گفتار اسلامی باشیم. به همین دلیل، چگونگی انتخاب مربیان مقطع پیش‌دبستانی، بسیار بسیار مهم و حیاتی است.

همراهی کردن کودکان پیش‌دبستانی در مراسم دینی، برای آنان بسیار لذت بخش و آموزنده است. برای مثال، همراهی کردن آن‌ها در نماز جماعت، مراسم عزاداری، مراسم میلاد و... البته بدون ایجاد سختی و فشار برای آنان، می‌تواند آموزش عملی مراسم دینی باشد.

۰ نظر

دانلود پرسشنامه رشته علوم تربیتی

۰ نظر

قدیمی ترین مطالب مطالب قدیمی تر

جدیدترین مطالب مطالب جدید تر

پایان نامه رشته علوم تربیتی

پایان نامه رشته علوم تربیتی

دانلود پایان نامه رشته علوم تربیتی