نام مقاله : نقش آموزش و پرورش در توسعه ملی نوشته : دکتر علمی محمودی
تهیه و تنظیم از: مریم حجتی مزرعه آخوند، ندا علیدوستی
نقش آموزش و پرورش درتوسعه ملی
دراثر افزایش نابخردانه کمیت کیفیت وکارایی کاهش یافته ونظام های آموزش با بحران مواجه شدند . رسانه های ارتباطی یم توانند روابط تازه ای بین انسان وجهان ایجاد کنند. پس نباید به نظام آموزش و پرورش متکی بود بلکه با کاربرد صحیح رسانه ها و... نارسایی را جبران کرد، درکشورهای درحال توسعه که منابع زیاد به آ. پ اختصاص یافته به بهبود نمی زند و باید بازنگری کنند.
مخالفتهایی که به خاطر ترس از بیکاری از سوی معلمان وهم چنین بعضی افراطی ها بوده این است که باید تدریس به صورت زنده باشد و ازماشین وتکنولوژی استفاده شود امروزه اهمیت تکنولوژی نادیده انگاشته شده اما بر تجزیه وتحلیل وصنعت اثر گذاشته است . آنهایی که اهمیت تکنولوژی را نادیده می گیرند و می گویند تکنولوژی نمی تواند به ظرفیت و قدرت حافظه انسان بیفزاید کسانی هستند که بدون توجه به تغییر در کیفیت می خواهند زندگی انسان را تغییر دهند.
آموزش و پرورش در تحول و نوسازی جامعه مهم است وکشورهای درحال توسعه می خواهند آن را بهبود بخشند پس باید بتوانند نظریه های نوینی که باعث کاهش فاصله بین واقعیت وعلم می شوند تدوین کنند.
آموزش یک عامل مهم در توسعه:
آموزش باعث تغییر در وضع مادی ومعنوی مردم ودرنتیجه تحول در جامعه می شود. اقتصاددانان می گویند: " تعلیم وتربیت اساسی ترین نقش را درتوسعه دارد" اگر کشوری منابع طبیعی فراوان داشته باشند استفاده نکنند عقب افتاده است. وقتی کشف و استفاده کرد وبه درآمد ملیش افزوده شد . تازه یک جنبه از توسعه است. جنبه ی دیگر آموزش نیروی انسانی مثمر ثمر است. که اغلب در کشورهیا عقب افتاده به فراموشی می رود. برای توسعه عامل انسانی چه باید کرد؟ بعضی معتقدند باید ساخت جامعه تغییر کند که این تغییر نیاز به آموزش دارد.
درکشورهای توسعه یافته 1) بی سوادی دراکثر کشورها ریشه کن شده 2) دراین جوامع اغلب پیام ها به صورت نوشته انجام می گیرد3) نظام زندگی پیچیه تر و فرهنگ نوشتاری حاکم بر روابط و ضوابط می باشد 4) وابستگی آنها به تکنولوژی غیر قابل اجتناب است 5) به علت گسترش آموزش میزان مرگ ومیر به حداقل رسیده است
بین کشورهای غربی انگلستان اولین کشوری بود که روند طولانی توسعه را پشت سر گذاشته است. کشور دیگر که مبین نقش آموزش درتوسعه می باشد ژاپن است که درمدت کوتاهی به توسعه رسید.
با اشاره به این دو کشور به این نتیجه می رسیم که تعلیم وتربیت درمراحل اولیه دارای نقش رهبری بوده به ویژه درسطح آموزش عالی که بدون حمایت و رهبری روشنفکران و دانشگاهیان آموزش نمی تواند نقش موثر در فراگرد توسعه ایفا کند.
امروزه بیشتر کشورهای درحال توسعه دارای یک سلسله مسائل آموزشی مشترک می باشند. درحالیکه که اغلب معتقدند آموزش و پرورش می تواند نیل به پیشرفت یعنی رشد اقتصادی ، استحکام وحدت ملی وافزایش مقام ومنزلت انسانی را آسان و موقعیت جهانی آنها را در بین سایر ملل پیشرفته استحکام بخشد.
ده سال اخیرا افزایش تقاضا برای آموزش مبین رشد سریع آموزش رسمی درکشور ایران بوده است. البته فقط ویژه ایران نیست بلکه اغلب کشورهای درحال توسعه چنین گسترش را در آموزش و پرورش وجود داشته اند. درنتیجه دچار دشواریهای متعددی بشرح زیر شده اند : 1 – سواد آموزی مدیر که با نیازهای آنها میزان مطابقت ندارد 2 – کمبود علم که از نظر آگاهی وآشنایی با فصل جدید آموزش بتواند پاسخگوی نیازمندیهای آموزش باشد. 3 – عدم ارتباط مواد درسی با مسائل توسعه 4 – عدم هماهنگی وتعادل در بین توسعه شهرها وروستاها 5 – کمبود معلم که از نظر آگاهی و آشنایی با فنون جدید آموزش بتواند پاسخگوی نیازمندیهای آموزشی باشد. مسائل مهمی را که معمولا سر ره فراگرد توسعه می باشند به ترتیب مورد بررسی قرار داده و برای مرکب از آنها گزینه های ممکن پیشنهاد می شود.
1 – کمبود معلم: بسیاری از کشورهای درحال توسعه مواجه با کمبود معلم می باشند زیرا غالب فارغ التحصیلان لایق های آنکه بشغل معلمی بپردازند اکثر مشغول کارهای مدیریت وشغل هی سیاسی برومندتری می شوند درنتیجه بیشتر کسانی که دسترسی به سایر شغل های مهم ندارند وتقریبا پس زدن سازمانهای دیگر مملکتی هستند به حرفه معلمی روی می آورند. به خاطر همین در سیستم آموزش تجدید نظر شده و آموزش غیر رسمی پیشنهاد شده که می تواند بطور سریع پاسخگوی مهارتهای لازم در بخش های اقتصادی – اجتماعی – آموزش و درمانی باشد. یکی از صاحبنظران نظام آموزش غیر رسمی تعریف آن رامبنی برنوع برنامه های مستقر در آموزش غیر رسمی می داند : 1 – آموزش غیر رسمی گزینه ای است برا ی آنهایی که امکان آموزش رسمی را نداشته اند 2 – آموزش غیر رسمی ادامه ی آموزش رسمی است بویژه برای کسانی که با آموزش بیشتری نیاز دارند. 3 – آموزش غیر رسمی راهی است برای بالا بردن مهارتهای آنهایی که بکار اشتغال دارند 4 – هدف آموزش غیر رسمی تکمیل کردن نارسائیهای آموزش رسمی است که از هنر داد وستد تا برنامه های سواد آموزی را شامل شود دلیل این که آموزش غیر رسمی مورد توجه اکثر صاحب نظران کشورهای درحال توسعه قرار گرفته است این است که آموزش رسمی نارسائیهای بویژه در بخش اقتصادی ایجاد کرده است . علاوه بر این دلایل دیگری نیز مشاهده می شود و آنها عبارتنداز : 1 – هزینه : آموزش رسمی بعلت بودجه عظیمی که نیاز دارد نمی تواند کلیه ی نیازهای آموزشی را پاسخگو باشد. حال آموزش غیر رسمی نه تنها می تواند آموزش را درارتباط با نیازها ومهارتهای لازم در جامعه تامین کند بلکه از نظر اقتصادی نیز مقرون به صرفه است. 2 – ارتباط: نظام آموزشی موجود بسیاری از کشورهای درحال توسعه بوسیله ی تمام استعمارگر تاسیس یافته و درنتیجه شیوه و روندی که درآموزش فعلی این کشورها مشهود است میراث استعمار گذشته است. آموزش غیر رسمی بواسطه بعد بوسیعی که دارد از مواد آموزش علمی گرفته تا آموزش ضمن خدمت، آموزش عمومی – آموزش بعد از مدرسه، آموزش در توسعه محل و روستا. آموزش اصول بهداشت ، شیوه هایی مشارکت سیاسی و ... این گونه آموزشها در فراگرد توسعه نهایت اهمیت را دارد. امروزه نقش رسانه ها درتوسعه این شیوه آموزش کاملا حیایت است زیرا رسانه های همگانی که خود از افراد مهم تکنولوژی آموزشی محسوب می شود نقش موثری در فراگرد توسعه دارد از آن جمله : الف) نقش اطلاعاتی : بدین معنی که اطلاعات لازم را جمع آوری کند و در زمانهای معینی دراختیار عموم قرار می دهد. درنتیجه بصورت غیر رسمی موجب افزایش دید و اطلاعات عمومی افراد می گردد. موجب افزایش کاهش می هد ب) نقش تصمیم گیری : رسانه های ارتباطی به آسانی می تواند به توزیع اطلاعات درزمینه ی قانون یا سیاسی بپردازد ونظر عموم مردم را درکمک به سیاست جدید با تصمیم گیری درباره ی موضوعی جلب کند. رسانه های همگانی می تواند به آسانی به تقویت هنجارهای اجتماعی بپردازد ج) نقش آموزشی : یکی از مهمترین نقشهایی که رسانه های ارتباطی می توانند درکشورهای درحال توسعه داشته باشد همانا اشاعه ای غیر رسمی است . نارسایی های آموزش رسمی مانند عدم دسترسی مردم روستاها و نبودن امکانات مادی برای طبقات محروم اجتماعی را با کاربرد صحیح رسانه های ارتباطی می توان با سرعت برطرف نمود.