اگر ما بتوانیم دلیل واقعى نظم و تربیت کودکان را بفهمیم آنگاه همه مشکلات آسان مىشود. منضبط بودن تنها انجام قوانین نیست. کودکى که همیشه دستورات پدر و مادر را انجام مىدهد و ظاهرا کودک آرامى است و هرگز خلاف خواسته پدر و مادر انجام نمىدهد، آیا در آینده مىتواند با تغییرات و مسائلى که در زندگیش به وجود مىآید کنار بیاید؟
هدف انضباط آن است که به بچهها توانایى اداره کردن خود و زندگىشان داده شود.
انضباط، آنها را قادر مىسازد که با محیطهاى جدید کنار آمده، تفکر منطقى داشته و به خوبى با مسائل خود کنار آیند. و به این طریق توانایى انتخابهاى صحیح را در جاهاى مورد نیاز پیدا مىکنند.
راهنمایى براى اطمینان از اینکه کودکانتان با انضباط هستند.
آیا هرگز به فکرتان خطور کرده است که کودکان به دلیل داشتن سن کم و چشم و گوش بسته نیازى به آن ندارند که موارد انضباطى به آنها یادآورى گردد؟ آیا تصور مىکنید که اگر چه شما این موارد را به آنها گوشزد مىنمایید ولى آنها از درک آن عاجز هستند و به این دلیل شما به عنوان پدر یا مادر ناچار به تحمل این وضعیت هستید؟ بچهها اغلب شیطان بوده و اسباببازىهاى خود را پراکنده مىکنند و شما به عنوان پدر و مادر این وضعیت را تحمل کرده و آنها را جمعآورى مىکنید. کودک شما رفتار بدى دارد و شما اگر چه از این مسئله رنج مىبرید ولى به دنبال یافتن دلائلى مانند کم سن بودن، معصوم بودن و نظایر آن هستید، تا او را تبرئه نمایید و حتى به خاطر رفتار او عذرخواهى نیز مىنمایید هنگامى که فرزند شما به سن نوجوانى یا حتى بلوغ مىرسد آیا متوجه رفتار بد خود مىشود؟ و نصایح شما او را ناراحت خواهد ساخت؟
براى اطمینان از اینکه کودکان انضباط را رعایت مىکنند سن آنها نقش مهمى دارد ولى دلیل آن نمىشود که در این مورد کوتاهى کنید و کوتاه بیایید. والدین مىتوانند در سنین مختلف فرزندان، روشهاى انضباطى مختلفى را تجربه کنند.
همان طور که مىدانیم کودکان با تقلید از دیگران مىآموزند. بهترین و نزدیکترین مدل براى آنها پدر و مادر هستند. بنابراین پدر و مادر باید ابتدا انضباط را از خود، شروع کنند. پدر و مادر مىخواهند فرزندانشان نسبت به دیگران مؤدب باشند. بنابراین نشان دادن مثال بسیار مهم است. به محض اینکه قانونى در خانواده به اجرا در مىآید تمام افراد خانواده باید آن را انجام داده و هیچ تغییرى در آنچه مقرر شده است در آن زمان انجام نشود. با کمک کردن به کودک براى درک آن قانون و انجام آن، کودک انضباط شخصى را فرا گرفته و این اولین هدف منضبط بودن مىباشد.
علاوه براین به اجرا در آوردن یک قانون خاص باید عملى بوده و غیر ممکن نباشد. مثلاً پدر و مادر نمىتوانند از کودکى یکساله انتظار داشته باشند که آرام به تنهایى بنشیند و صبحانه خود را تمام کند.
چگونه رفتار خوب را در کودک نهادینه کنیم؟ چگونه مطمئن شویم که فرزندمان مؤدب و با انضباط است؟ بعضى مواقع ما به عنوان پدر و مادر باید بگذاریم کودک در فرآیند یادگیرى از اشتباهات خود بیاموزد این اشتباهات نباید باعث شوند که به او برچسب «بد» یا «شیطان» زده شود. آنچه مهم است آن است که پدر و مادر باید فرزند خود را راهنمایى کنند که این اشتباهات را دوباره تکرار نکرده و در عوض رفتار خوب انجام دهد.
چند نکته که باید مورد توجه قرار گیرد:
* توانایىهاى کودک خود را به او یادآورى نمایید نه ضعف و ناتوانىهاى او را.
* وقتى با موقعیتهایى موافق هستید، به او حق انتخاب بدهید.
* تغییر محیط به معناى تغییر رفتار نیست.
* به یاد داشته باشید که کودک شما قوانین خاصى را متوجه مىشود بنابراین او را تشویق به انجام آنها نمایید.
* دستورات قطعى بدهید مثل «وقت خواب است مامان تختت را آماده کرده بیا بخواب».
* براى بازداشتن او از رفتار نامناسب توضیحات مثبت بدهید مثلاً «قطعات لگو (Lego) براى ساختن چیزى است نه پرتاب کردن به این طرف و آن طرف» «بیا با هم یک قصر بسازیم»
* کنجکاوى کودک را به حساب رفتار منفى او نگذارید.
* وقتى کودک رفتار خوب از خود نشان مىدهد، او را تحسین کنید.