سازماندهی کار از دیدگاه فرانک و لیلیان گیلبرت

حرکت، زمان و خستگی سنجی از دستاوردهای گیلبرت­هاست که بر تولید و محیط کار اثری انکار ناپذیر داشته است. با این حال نام او به دلیل ارایه دانش حرکت­سنجی در یادها مانده است.

سامانه ­های مدیریت: امروزه از واژه سامانه با معنای متفاوتی یاد می­شود، اما در زمان و آثار گیلبرت از آن واژه فقط یک مفهوم مورد نظر بود: روشی منظم و مقرر با همه جزییات برای انجام کارها.

اگر بخواهیم تکیه کلامی برای گیلبرت بیابیم، بی­تردید آن عبارت«یک بهترین راه»است. گیلبرت از پیروان پر و پا قرص دیدگاه های تیلور در مورد مسئولیت­های مدیریت است که عملی ساختن آنها را وجهه همت خویش قرار داد.

حرکت­سنجی: گیلبرت در مورد اهمیت موضوع حرکت سنجی تردیدی به خود راه نداد. «هیچ اسرافی در جهان از هر نوع که باشد، با ضایعات ناشی از راهنمایی­های غلط، بیهوده، و حرکات غیر لازم برابری نمی­کند». مجموع حرکات جدید باید از ابتدا به کارآموزان آموخته می­شد. از اول به آنان نباید اجازه داده می­شد روشهای غلط یا ناکارآمد را از کسانی فرا گیرند که به استفاده از آنها عادت کرده بودند. در عین حال معلوم شد که آموختن شیوه­های جدید انجام کار با آدم­های قدیمی سخت دشوار است. بعلاوه او می­گوید که تازه به مراحل اولیه حرکت سنجی، کشف وظیفه­بندی بهترین حرکت دست یافته است.

این تجزیه و تحلیل در مراحل زیر انجام پذیر است.

1) آنچه را که در حال حاضر انجام می­دهید، بنویسید.

2) حرکاتی را که انجام می­دهید بشمارید.

3) متغیرهای مؤثر بر هر حرکت را بشمارید.

4) بهترین اقدام را مکتوب کنید

5) حرکاتی را که برای آن اقدام می­کنید، بشمارید.

6) متغیرهای مؤثر بر هر حرکت را بشمارید.

متغیر­ها به متغیر­های مربوط حرکات، کارگر، محیط­ها، تجهیزات و ابزارها در 42 جنبه مختلف دسته­بندی شده­اند. آنان حرکت سنجی را چنین تعریف می­کنند:«تقسیم کار به عناصر متشکله اصلی تا حد ممکن، مطالعه این عناصر بطور مستقل و نیز در ارتباط با یکدیگر و با تدوین روشهایی برای به حداقل رساندن ضایعات پس ازسنجش زمان انجام عناصر تفکیک و مطالعه شده».

اکنون حرکت سنجی سه عنصر را به این شرح در بر می­گیرد:

1) تعیین عناصر مورد سنجش

2) تعیین روشهای سنجش عناصر

3) تعیین ابزارهای کارآمد برای انجام سنجش