بایگانی بهمن ۱۳۹۸ :: پایان نامه رشته علوم تربیتی

۶۳ مطلب در بهمن ۱۳۹۸ ثبت شده است

دانلود پاورپوینت رشته مدیریت

۰ نظر

برنامه ریزی استراتژیک در سازمانهای دولتی (مدل برایسون)

مراحل و فرایند برنامه ریزی استراتژیک در مدل برایسون به شرح زیر می‌باشد:

1- توافق اولیه: در این مرحله ضرورت برنامه ریزی استراتژیک برای سازمان بررسی شده و آشنایی با این نوع برنامه ریزی حاصل می‌شود. سازمانها، واحدها، گروهها یا افرادی که باید در برنامه ریزی درگیر شوند مشخص گردیده و توجیه می‌شوند. مراحلی که در برنامه ریزی باید انجام شوند شرح داده می‌شوند. روش انجام برنامه ریزی، زمانبندی انجام، آیین‌نامه‌های مورد نیاز برای جلسات و نحوه گزارش‌دهی مشخص می‌گردند. منابع و امکانات لازم تعیین می‌گردند.

2- تعیین وظایف: وظایف رسمی و غیررسمی سازمان، «باید هایی» است که سازمان با آنها روبروست. در این مرحله هدف اینست که سازمان و افراد آن وظایفی را که از طرف مراجع ذیصلاح (دولت، مجلس و.‌.‌.) به آنها محول شده است شناسایی نمایند. شاید این هدف به ظاهر خیلی روشن باشد ولی این واقعیت در بیشتر سازمانها وجود دارد که عمده افراد اختیارات و وظایف سازمانی را که در آن مشغول بکار هستند نمی‌دانند و اساسنامه آن را حتی برای یکبار مطالعه نکرده‌اند. از طرف دیگر وظایف محول شده به سازمان عموماً کلی بوده و تمام فضایی را که سازمان می‌تواند در آن فعالیت کند تعریف نمی‌کند. بنابراین ضروری است که با مطالعه وظایف مکتوب و مصوب سازمان اولاً با آن وظایف آشنا شد، ثانیاً مواردی را که در حیطه اختیارات سازمان قرار می‌گیرند، اما تا بحال کشف نشده‌اند، شناخت.

3. تحلیل ذینفعان: ذینفع فرد، گروه یا سازمانی است که می‌تواند بر نگرش، منابع یا خروجی‌های سازمان تأثیر گذارد و یا از خروجی‌های سازمان تأثیر پذیرد. تحلیل ذینفعان پیش‌درآمد ارزشمندی برای تنظیم بیانیه مأموریت سازمان است. تحلیل ذینفعان بسیار ضروری است، چرا که رمز موفقیت در بخش دولتی و غیرانتفاعی ارضای ذینفعان کلیدی سازمان است. اگر سازمان نداند که ذینفعانش چه کسانی هستند، چه معیارهایی برای قضاوت درباره سازمان به کار می‌برند، و وضعیت عملکردی سازمان در قبال این معیارها چیست، به احتمال زیاد نخواهد توانست فعالیت‌هایی را که باید برای ارضای ذینفعان کلیدی خود انجام دهد، شناسایی کند.

4. تنظیم بیانیه مأموریت سازمان: مأموریت سازمان جملات و عباراتی است که اهداف نهایی سازمان، فلسفه وجودی، ارزشهای حاکم بر سازمان و نحوه پاسخگویی به نیاز ذینفعان را مشخص می‌کند. علاوه بر این موارد، اختلافات درون سازمانی را مرتفع ساخته و بستر بحث‌ها و فعالیتهای سازنده و مؤثر را هموار می‌کند. توافق بر مأموریت سازمان، تمام فعالیتهای آن را همسو می‌سازد و انگیزش و توجه ذینفعان سازمان خصوصاً کارکنان آن را افزایش می‌دهد.

5. شناخت محیط سازمان: اساس استراتژیک عمل کردن شناخت شرایط است. یک بازیکن موفق فوتبال علاوه بر اینکه از توانایی‌ها و وظایف هر یک از اعضای تیم خود آگاهی دارد، سعی می‌کند شرایط تیم مقابل و نقاط قوت و ضعف هر یک از افراد آن را دریابد و با داشتن این مأموریت در ذهن یعنی پیروز شدن در بازی، در هر لحظه بهترین حرکت را انجام دهد. برای اینکه یک سازمان نیز در رسیدن به مأموریت خود موفق گردد باید شرایط حاکم بر خود را به خوبی شناسایی نماید. در این مرحله، محیط خارجی سازمان در قالب شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و تکنولوژیکی مورد بررسی قرار گرفته و نقاط قوت و ضعف آنها برای سازمان تعیین می‌گردند. در راستای شناخت محیط سازمان، در این مرحله محیط داخلی نیز در قالب ورودی‌ها، خروجی‌ها، فرایند و عملکرد سازمان مورد مطالعه قرار می‌گیرند.

6. تعیین موضوعات استراتژیک پیش روی سازمان: این مرحله قلب فرایند برنامه ریزی استراتژیک است. موضوعات استراتژیک تصمیمات سیاسی و اساسی هستند که بر اختیارات، مأموریت، ارزشها، محصول یا خدمات ارائه شده، مراجعان یا استفاده‌کنندگان، هزینه‌ها، تأمین منابع مالی، سازمان یا مدیریت تأثیر می‌گذارد. هدف این مرحله تعیین انتخاب‌هایی است که سازمان با آنها مواجه است.

7. تعیین استراتژیها: به منظور پرداختن به هر یک از موضوعات استراتژیک پیش روی سازمان باید اقداماتی صورت گیرد که در قالب برنامه‌ها، اهداف، طرحها و... بیان می‌شوند. این اقدامات استراتژی نامیده می‌شوند. در واقع استراتژی عبارتست از قالبی از اهداف، سیاستها، برنامه‌ها، فعالیتها، تصمیمات یا تخصیص‌های منابع که مشخص می‌کنند سازمان چیست، چه کاری انجام می‌دهد و چرا آن را انجام می‌دهد. استراتژی‌ها می‌توانند تحت سطوح سازمانی، وظایف و محدوده زمانی متفاوتی تعریف شوند.

8. شرح طرحها و اقدامات: این مرحله می‌تواند در قالب مرحله قبل، مرحله تعیین استراتژیها، انجام شود اما از آنجایی که کار برنامه ریزی استراتژیک با تعیین استراتژیها به پایان می‌رسد و اجرای آن در قالب تعریف طرحها و اقدامات و مدیریت استراتژیک برنامه تهیه شده انجام می‌شود این تفکیک صورت گرفته است. به عبارت دیگر از این مرحله به بعد از مدل برایسون مربوط به اجرای برنامه و مدیریت استراتژیک می‌گردد. در این مرحله به منظور اجرای هر یک از استراتژیهای انتخاب شده تعدادی طرح و اقدام تعریف می‌گردد.

9. تنظیم دورنمای سازمانی برای آینده: در این مرحله، توصیفی از شرایط آینده سازمان در صورت بکارگیری استراتژی‌های تدوین شده و استفاده از تمام نیرو و منابع سازمان، ارائه می‌شود. این توصیف دورنمای موفقیت سازمان نامیده می‌شود که در آن شرحی از مأموریت، استراتژی‌های اساسی، معیارهای عملکرد، بعضی از قواعد تصمیم‌گیری مهم و استانداردهای اخلاقی مد نظر همه کارمندان ارائه می‌شود. در صورت تنظیم چنین دورنمایی، افراد سازمان خواهند دانست که چه انتظاری از آنها می‌رود، پویایی و همسویی انگیزه و نیروی افراد در رسیدن به اهداف سازمان به وجود آمده و نیاز به نظارت مستقیم کاهش می‌یابد.

10. برنامه عملیاتی یکساله: در این مرحله با استفاده از اطلاعات تدوین شده در مرحله هشتم و بر اساس اولویت‌های تعیین شده توسط تصمیم‌گیران، یک برنامه عملیاتی تهیه شده و بر اساس آن مدیریت و کنترل طرحها و اقدامات انجام می‌شود.

۰ نظر

دانلود پایان نامه رشته معماری

۰ نظر

اشتباهات املایی دانش آموزان

برای جبران اشتباه های املا تنها یک راه، آن هم چند بار ازروی آن بنویس وجود ندارد. بلکه با توجه به موقعیت و کشش دانش آموزان و امکانات از راه های متعددی می توان بهره جست تا مشکل املا مرتفع گردد. در ذیل تکالیفی را که به دانش آموزان باید بدهیم تا در درس املا به پیشرفت نائل گردند توصیه می گردد.

1- از روزنامه حروفی را که اشتباه املایی می باشد پیدا نموده و بنویس.

2- کلمه هایی را که اشتباه نوشته ای با خمیر بازی بساز.

3- با انگشتان خود و با استفاده از رنگ گواش کلمه هایی را که اشتباه نوشته ای بنویس.

4- کتاب داستانی انتخاب کن و کلمه هایی را که اشتباه نوشته ای پیدا کن و بنویس.

5- با کلمه ایی که اشتباه نوشته ای جمله بساز.

6- کلمه هایی را که اشتباه نوشتی پیدا کن و در دفترت بنویس و درست آن را با رنگ دیگری بنویس.

7- ظرفی را پر از آب بکن و با انگشت خود درست کلمه ها را بنویس.

8- با دانه های لوبیا، نخود، سنگ ریزه و... کلمه هایی را که درست ننوشتی به صورت صحیح بنویس، بعد آن دانه ها را بشمار.

9- کلمه هایی را که اشتباه نوشتی روی آن خط بکش و درست آن را با رنگ دیگری بنویس.

10- کلمه هایی را که اشتباه نوشتی پیدا کن و با یک چوب روی خاک یا شن بنویس.

11- کلمه هایی را که اشتبه نوشتی برعکس بنویس بعد در آینه بخوان.

12- کلمه هایی را که درست ننوشتی بنویس و زیر لیوان بگذارآیا می توانی آن را بخوانی؟

13- از اشتباه های املایی به دانش آموزان املا بگو.

14- کلمه هایی را که اشتباه نوشتی در هوا با انگشتانت بنویس.

15- کلمه هایی را درست ننوشتی دریک جدول بنویس، بعد زیر آنیک جدول بکش و درست آن ها را بنویس کدام حرف را اشتباه نوشته ای؟

16- با کلمه هایی که اشتباه نوشتی بازی بکن.یکی از کلمه هارا انتخاب کن و با آن جمله بساز و کلمه های دیگر را جایگزین کن و ببین جمله ی جدید معنی دارد؟

17- از متن درس به بزرگ تر ها املا بگو و تصحیح کن.

18-کلمه هایی را که اشتباه نوشتی روی کارت هایی بنویس و با آن ها جمله بساز (شفاهی).

۰ نظر

اهمیت دوره پیش دبستانی از دیدگاه رشد و روانشناسی کودکان

شاید شما هم از آن جمله والدینی با شید که به لزوم دوره پیش دبستانی با شک و تردید نگاه می کنید و می گویید تمام مطالب لازم را در مدرسه به بچه ها یاد می دهند.

در ادامه پرسشی از دکتر کتایون خوشابی روان پزشک کودک و نوجوان را برای یافتن پاسخ مطالعه کنید:

تا چند سال پیش دوره پیش دبستانی اجباری نبود و کودکان در 7 سالگی وارد دبستان می شدند اما هم والدین و هم کودکان در بدو ورود به دبستان دچار مشکلات زیادی بودند…خوشبختانه با پررنگ شدن نقش مراکز پیش دبستانی و آموزش مفاهیم و محتوای آنچه در این دوره به کودک آموزش داده می شود، این مشکل کمتر شده است. اما آیا رفتن به پیش دبستانی از نظر علم روان پزشکی برای کودک سودمند است؟ آموزش های دوره پیش دبستانی هدفمندند و به درد کودک می خورند؟ آیا ضرورت دارد والدین متحمل پرداخت هزینه های مراکز پیش دبستانی شوند؟ دکتر کتایون خوشابی، روان پزشک کودک و نوجوان و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، به این پرسش ها پاسخ داده است.

آیا لازم است بچه هایمان را به پیش دبستانی بفرستیم؟

بله، گذراندن دوره پیش دبستانی، کودک را آماده می کند آماده برقراری روابط با دیگر همسالان و مربیان خود شود و زمینه یادگیری جدی در او به وجود آید. آموزش های پیش دبستانی برای سنین حدود 6 سال لازم و ضروری است و خوشبختانه آموزش و پرورش و سازمان بهزیستی به اهمیت آن پی برده و آموزش هایی را برای این سنین در نظر گرفته اند. به همین دلیل است که تا حدودی حضور کودکان را در مقطع پیش دبستانی اجباری اعلام کرده اند و لازم است کودکان قبل از ورود به کلاس اول مهارت هایی را کسب کنند.

مگر بچه ها در مقطع پیش دبستانی چه چیز یاد می گیرند؟

در مراکز پیش دبستانی، زمینه یادگیری مفاهیم ریاضی، استدلال و زبان آموزی غیرمستقیم فراهم می شود. محور آموزش ها بازی است. یکی از مهم ترین مهارت هایی که باید در مقطع پیش دبستانی به بچه ها آموزش داده شود، مهارت های ظریف دستی است. برای تقویت مهارت های ظریف دستی، غیر از کار با وسایل گوناگونی که در بازار وجود دارد، (مثل خمیر و مهره) نقاشی کشیدن و ساخت اشکال هندسی هم به بچه ها آموزش داده می شود. بسیاری از والدین می گویند فرزند من علاقه ای به نقاشی کشیدن ندارد اما در آموزش های پیش دبستانی، بحث علاقه مطرح نیست و کودک باید تمرکز لازم برای نقاشی را پیدا کند تا مهارت استفاده از انگشتانش تقویت شود، بنابراین آموزش نقاشی در این دوران نه به صورت مستمر و جدی، بلکه به عنوان سرگرمی بسیار مهم است و کودک باید تشویق و ترغیب شود همراه با سایر کودکان نقاشی کشیدن را تمرین کند. لوحه نویسی و آشنایی با حروف و آشنایی با اعداد نیز باید به کودکان آموزش داده شود. رشد حواس پنج گانه، رشد حافظه و به خاطرسپردن، مهارت مشاهده، مهارت های طبقه بندی (طبقه بندی 3 مفهوم شکل و اندازه و رنگ)، شناخت رنگ ها، مفهوم اشکال (شناخت اشکال هندسی)، مفاهیم بزرگ و کوچک، هم اندازه، بلند و کوتاه، سنگین و سبک، چاق و پهن و باریک، دور و نزدیک، مفهوم زمان (شب و روز بعدازظهر و غروب قبل و بعد)، مفهوم دما (گرم و سرد)، خانه و خانواده، حیوانات و دوستی با آنها، ایام هفته، میوه ها و سبزی های فصلی، گیاهان، مفهوم ایمنی، وسایل نقلیه، آب و هوا، از جمله موارد دیگری است که در این مراکز آموزش داده می شود. علاوه بر اینها، در خیلی از پیش دبستانی ها، علاوه بر این آموزش ها، یک روز در هفته روز اسباب بازی نام گرفته و بچه ها می توانند اسباب بازی خود را از خانه ببرند و با هم بازی کنند. همان طور که بچه ها به آموزش نیاز دارند، به تفریح و سرگرمی نیز نیاز دارند. چون آموزش در کنار تفریح و سرگرمی موثر است.

یعنی ضروری است کودک در تمام کلاس هایی که در پیش دبستانی وجود دارد ثبت نام شود؟

ببینید، آموزش ها در مقطع پیش دبستانی در حد نقاشی، لوحه نویسی، آشنایی با شکل اعداد و مفهوم اعداد، خمیربازی، زبان دوم و یک ورزش مانند ژیمناستیک است که تحرک و توانایی کودکان را افزایش دهد و مهارت تمرکز آنها را تقویت کند. اما برخی مراکز پیش دبستانی آموزش های دیگری هم دارند که فقط جنبه تجاری دارد و بسیاری از والدین خود را موظف به ثبت نام کودک برای یادگیری این آموزش ها می کنند. مشکل این است که در این صورت، بچه ها از هر نوع آموزشی زده می شوند و حتی برای کلاس اول انگیزه لازم را نخواهند داشت. از طرفی همه می دانیم مثلا آموزش موسیقی ای که در مهدها و پیش دبستانی ها داده می شود، کافی نیست و اگر والدین دوست دارند فرزندشان موسیقی یاد بگیرد، باید او را در کلاس های خصوصی یا گروهی خارج از محیط آموزشی پیش دبستانی ثبت نام کنند.

برخی روانشناسی کودکان، آموزش های جدی و وسیعی در حد کلاس اول دبستان به بچه ها می دهند. آیا این آموزش ها لازم است؟

لازم نیست بچه ها خواندن و نوشتن را پیش از مدرسه یاد بگیرند چون معمولا این خواندن و نوشتن بیشتر از اینکه اعتماد به نفس بچه ها را بالا ببرد، باعث غرور و ایجاد اعتماد به نفس کاذب در آنها و حتی والدین می شود. این کار انگیزه لازم را برای یادگیری در کودکان از بین می برد. علاوه بر این، خیلی وقت ها این کودکان را به عنوان بچه های بیش فعال نزد ما می آورند چون کنار همکلاسی هایی می نشیند که تازه از آموزش الفبا شروع کرده اند ولی برای آنها مطالب تکراری است بنابراین انگیزه لازم برای حضور در مدرسه را ندارند و شروع به بازیگوشی می کنند و این می تواند مشکل ساز باشد، چه برای خود بچه ها، چه خانواده و چه مربیان.

به دلیل هزینه های بی مورد و گزاف برخی مراکز پیش دبستانی، برخی خانواده ها تمایل ندارند کودکشان پیش دبستانی برود. اگر کودکی نتوانست این مقطع را بگذراند مشکلی برایش پیش می آید؟

بهتر است تمام کودکان این مقطع را بگذرانند چراکه در کلاس اول کنار بچه هایی قرار می گیرند که این آموزش ها را دیده اند و این مساله ممکن است روی اعتماد به نفسشان تاثیر منفی بگذارد.

۰ نظر

ویژگیهای روش های فعال تدریس

براساس مبانی نظری روشهای فعال تدریس می توان گفت تدریس فعال،تدریسی است که در آن رخدادهای آموزشی به صورت تعاملهای علمی،عاطفی واجتماعی اتفاق می افتد.درتدریس فعال وتعاملی علاوه برتوجه به کسب اطلاعات ومهارتها،به فرایند تفکر واهداف اجتماعی آموزش تاکید فراوان شده است.نظریه پردازان تدریس تعاملی براین باورند که که مهارتهای مهم زندگی از طریق تجارب تعاملی تقویت می شود.

برخی ویژگی های روش های فعال تدریس:

1- در روشهای فعال تدریس یادگیری عبارت است از تغییرات تجربه بر اثر رفتار یادگیرنده و کسب ساخت جدیدی از عملیات ذهنی. در این روشهایادگیری تابع تحول ذهنی کودک است.و تحول روانی توضیح دهنده یادگیری است.(کریمی،1373)

2- یادگیری در روشهای فعال تدریس بر پایه اکتشاف و استقرار است. ولذا در این روشها چگونه یادگرفتن مهم تر از چه چیز یادگرفتن است.در روشهای تعاملی دانش آموزان روش یادگرفتن را نیز یاد می گیرند.

3- ماهیت یادگیری، تعاملی است خلاق که بدون وقفه بین دانش آموز وموقعیت آموزشی در جریان است.همان طور که پیاژه نشان داد،بیش تر آموخته های مهم ما حاصل تعامل بادیگران است. درروشهای فعال تدریس آنچه دانش آموزان انجام می دهد، سبب یادگیری می شود. یادگیــرنده بر اثر تاثـیر خود بر محیــط وواکنش فعال در برابر عمل محیط به پیـشرفت دست می یابد.

4- معلمان فعالیتهای یادگیری از طریق تعاملی را به گونه ای سازمان می دهند که دانش آموزان حقیقتا به یکدیگر وابسته باشندوهیچ یک از اعضاء گروه نمی تواند موفق شود مگر این که تمام اعضاءموفق شوند. شعار کلاس تعاملی وهمیاری این است: یا همه نجات می یابیم یا همه غرق می شویم.(الیس و والن،1379)لذا در این روشها جنبه های منفی رقابت دانش آموزان از بین می رود.

5- یادگیری واقعی در این روشها عبارت است از فرایند تغییر دادن ادراکات جدید برای همخوان کردن آنها با ساختهای شناختی فعلی از یک سو و تغییر دادن ساختهای شناختی برای همخوان کردن آن با ادراکات جدید.

6- یادگیرنده منبع اصلی تحول خویشتن است.یادگیری فعالیتی است که از فراگیرنده سر می زند و دایما در حال تحول است. ولذا یادگیرنده هم تجربه را تغییر می دهد و هم خود را براساس تجربه تغییر می دهد.

7- فرایند یادگیری در زمان انجام دادن فعالیت دانش آموزان فرایندی خودگردان، خودفرمان، خودنظم جو و خودرهبر است.

8- در روشهای فعال تدریس یادگیری از ثبات وپایداری بیشتری برخوردار است. دانش آموزان اغلب در سطوح بالاترحیطه شناختی درگیر می شوند.و اکتسابات یادگیرنده در عمق حیطه های عاطفی و رفتاری نیز رسوخ می کند.دیوید جانسون(1989) معتقد است: وقتی آنچه را فرامی گیرید برای دیگری توضیح دهید یادگیری شما بسیار بیشتر از زمانی است که یادگیری فقط از طریق گوش کردن یا خواندن چیزی به تنهایی انجام می شود.

9- در تدریس تعاملی بیشتر بر انتخاب آزاد معیارهاوارزشها برای رسیدن به حقایق علمی-اجتماعی براساس فعالیتی مردم سالارانه تاکید می شود.لذا سه اصل آزادی،مسئولیت وانتخاب نقش اساسی در این روشها بازی می کنند.(شعبانی،1382)

10- روشهای تدریس فعال به اصلاح وتقویت مهارتهای همکاری واحترام به اندیشه های دیگران،پرورش تفکر انتقادی وتحمل اندیشه های مخالف منتهی می گردد.وقتی دانش آموزان با ویژگی های مختلف در یک گروه کاری برای یک هدف مشترک کار میکنند،آنها نسبت به یکدیگر علاقه واحترام پیدا می کنند.یادگیری از طریق همیاری از سویی باعث افزایش پذیرش اجتماعی افراد می شود وازسوی دیگر روابط دوستانه بین دانش آموزان را افزایش می دهد.(رابرت سالوین،1990)

برخی تغییرات که برای اجرای مؤثر روش های فعال تدریس لازم می باشد:

1- فضای کلاس در ایجاد جو تعامل بسیار موثر است. فضای کلاس باید به گونه ای طراحی شود که موجب تسهیل تعامل گردد. در کلاسهایی که معمولا صندلی ها یا نیمکتها در یک صف مستقیم و پشت سر هم قرار دارند.و دانش آموزان قادر به دیدن همکلاسیهای خود نیستند، ایجاد فضای تعامل بسیار مشکل و گاهی غیرممکن است. تقسیم کلاس به گروههای کوچک فرصت بیشتری را برای تبادل افکار در میان دانش آموزان فراهم می کند. آرایش دایره ای یا میزگرد،نعلی شکل وتماس چهره به چهره چندین نمونه از آرایش کلاس درسی است که تعامل را امکان پذیر می سازد.

2- علاوه بر ساختار فیزیکی کلاسی، جو عاطفی کلاس نیز در تعامل بسیار موثر است. بحث و تبادل اندیشه و افکار زمانی میسر است که کلاس درس به محیطی پذیرا و اطمینان بخش تبدیل شود. یعنی جایی که هم معلمان و هم دانش آموزان احساس اعتماد و امنیت کنند. احترام به ا ندیشه های دانش آموزان در ایجاد جو امنیت بسیار موثر است، به همین دلیل اندیشه ها و عقاید آنان نباید مورد تمسخر قرار گیرد و یا طرد شود.(شعبانی،1382)

3- در الگوی تعاملی معلم باید تسهیل کننده فرایند یادگیری و مدیر یادگیری باشد. در این الگو معلم انسانی مسئول و فعال است که سازماندهی محیط آموزشی را برعهده دارد، نظر خود را بر دانش آموزان تحمیل نمی کند و موجب گسترش فرهنگ کثرت باوری می شود. او می تواند به خوبی ارتباط برقرار کند و نیز به دانش آموزانش اجازه دهد تا عقاید خود را بیان کرده و از آنها دفاع نمایند. تغییر ذهنیت فلسفی معلم یکی از پیش بایست های اساسی اجرای این روشها می باشد.لذا معلمان باید ازآموزشهای لازم درخصوص چگونگی اجرای این روشها برخوردار باشند.

4- معلم باید ریسک و خطرپذیری داشته باشد. ترس از شکست نداشته و از خطر پرهیز نکند.به قول «جک وی ماتسن» لاک پشت تنها وقتی پیش می رود که سرش را از لاک بیرون بیاورد. شکست بخش ضروری و ثمر بخش از فرایند نوآوری است. معلم باید به تلاش و کوشش دانش آموزان امیدوار باشد. آیزنهاور معتقد است که هیچ نومیدی تا به حال جنگی را نبرده است. لذا معلم باید با دلسوزی و تحمل مشکلات، دشواریهای بکارگیری این الگو در کلاسهای درس خود را از بین ببرد و راه را برای گسترش روشهای تعاملی و فعال تدریس هموار نماید.(حائری زاده،1380)

5- در روشهای تعاملی منابع آموزشی نباید به معلم و کتاب درسی و فعالیتهای کلاس درس محدود شود. هر منبع یا موقعیتی که بتواند تفکر، استدلال و قضاوت دانش آموزان را تحریک و تقویت کند، می تواند مورد استفاده قرار گیرد.

6- محتوای برنامه درسی باید طوری انتخاب شود که امکان وفرصت استدلال،استنتاج وسایر فعالیتهای ذهنی سطح بالا وتعامل بایکدیگر وایجاد بحث گروهی دربین دانش آموزان را فراهم نماید.لذا باید از تراکم مطالب در محتوای آموزشی اجتناب نموده و بر چالش برانگیز بودن محتوا تاکید شود.بنابراین لازم است بخشی از محتوا به فعالیتهای پژوهشی اختصاص یابد.

7- کثرت دانش آموزان در کلاسهای درس و محدودیت زمان آموزش از جمله محدودیتهای اجرایی الگوی تعاملی می باشد. برای گسترش این الگو باید مسئولین و دست اندرکاران نظام آموزشی وبرنامه ریزی درسی تعدیل هایی در این زمینه ها ایجاد نمایند.

8- حمایت مسئولین،دست اندرکاران ومدیران آموزشی از اجرای روشهای فعال وتعاملی ازعوامل موثر بر موفقیت این روشها می باشد.در برخی از موارد مشاهده می شود،مدیری که با این روشها آشنایی ندارد، به لحاظ به هم خوردن نظم و حالت ظاهری کلاس با این روشها مخالفت می نماید.لذا آشنایی مدیران ومسئولین ادارات ومدارس از پیش بایست های اساسی این روشها می باشد.

9- همسویی اولیاء دانش آموزان با معلم در اجرای این روشها، به خصوص در دوره ابتدایی از اهمیت والایی برخوردار است.لذا شایسته است مدیران مدارس با طرح اهداف وچگونگی اجرای این روشها در کلاسهای آموزش خانواده به توجیه اولیا بپردازند.تا ازاین طریق از مقاومت اولیاء در مقابل این روشها کاسته شود.

10-تاکید افراطی بر امتحانات وارزشیابی های تراکمی ونتیجه مدار،کم توجهی به ارزشیابی های تکوینی وفرایندی،ارائه بازخوردهای ناکافی وناقص در مورد یادگیری فراگیران،فقر دانش تخصصی در زمینه ی ارزشیابی علمی وعدم همسویی آئین نامه امتحانات با روشهای تعاملی و فعال تدریس از جمله موانع ومشکلاتی است که می تواند بکارگیری روشهای فعال تدریس را تحت شعاع قرار دهد.لذا شایسته است نظام ارزشیابی آموزشی وامتحانات کشور با بکارگیری روشهای ارزشیابی منطبق با روشهای تعاملی زمینه استفاده از این روشها در فرایند آموزش وتدریس را فراهم نمایند.

۰ نظر

دلایل ضعف درس انشا در مدارس ابتدایی

مقدمه

انشا در لغت یعنی ایجاد – ابداع و خلق کردن است.انشاء فرزند اندیشه است، فعالیت ذهنی بسیار پیچیده ای است که به مراتب از خواندن دشوارتر است. نوشتن در گرو خلاقیت ذهنی و مستلزم تخیل و تفکر و رشد و فهم آدمی است.

درس انشاء یکی از مواد مرتبط با ذهنیت اخلاقیت ذهنی، تصویرسازی و صحنه آفرینی است. اهمیت آن در برنامه های درسی دوره های مختلف به قدری است که می توان آن را زمینه ساز یادگیری خلاق عادت به تفکر، تأمل و تدبر دانست. به ویژه آنکه بیشتر پژوهش ها ارتباط میان درس انشاء و عادت مطالعه را مورد تأیید قرار داده اند.

پایه و اساس هر نوشته ای حروف و جملاتی است که در مدارس آموزش داده می شود. درس انشاء یکی از مفیدترین ابزارهای آموزش نوشتن است.

انشاء از نظر کاربردی در زندگی دانش آموزان نقش بسزایی دارد، زیرا بخش بزرگی از ارتباطات در محیط مدرسه و خارج از آن از طریق نوشتن فراهم می شود.

دانش آموزان به وسیله انشاء می توانند با ترکیب کردن آموخته های خود اثری نو به وجود آورند و از آن لذت ببرند. ساعات انشاء باید برای معلمان و دانش آموزان خوشایند و دلپذیر باشد.

انشاء می تواند به دانش آموزان نیروی ابتکار و ابداع بدهد. پس به وسیله انشاء دانش آموزان می توانند استعدادهای نهفته خویش اطلاع حاصل کنند و بتوانند استعدادهای بالقوه خویش را شکوفا کنند.

بیان مسئله:

یکی از مسایلی که اینجانب از بدو خدمت در آموزش و پرورش با آن روبرو شدم و هنوز این مشکل ادامه داشته ودارد متاسفانه ضعیف بودن دانش آموزان درنوشتن انشا است. طبق تحقیقاتی که اینجانب کردم و در کتاب های روش تدریس مطالعه کردهو با اساتید مجرب صحبت کردم درس انشا از جمله دروسی است که در مدارس مظلوم قرار گرفته وتعداد کمی از همکاران به آن اهمیت داده و بقیه اهمیت نمی دهند. یکی از این دلایل ضعیف بودن دانش آموزان در این درس توجّه نکردن معلمان به درس جمله نویسی در پایه دوم ابتدایی می باشد. دانش آموزان در پایه ی دوم درست یاد نمی گیرند که زبان کتابی با زبان محاوره ای فرق دارد یا مثلاً فعل در آخر جمله می آید. جملاتی که می نویسند فعل و فاعل باید با هم مطابقت داشته باشد. یکی دیگر از این مشکلات تکراری بودن بعضی موضوعات در کلاس می باشد که دانش آموزان را خسته و بی میل و رغبت می کند. یکی دیگر از مشکلات نداشتن برنامه ریزی معلمان برای تدریس درس انشا است. معلمان مثل درس ریاضی که از قبل مطالعه می کنند که چگونه آنرا به بچه ها یاد دهند و از کجا شروع کننددر درس انشا ناگهان وارد کلاس شده و با دیدن برنامه که این ساعت انشا داریم بدون فکر و عجولانه موضوعی را برای دانش آموزان انتخاب می کنند که شاید با سطح فکر آنها مطابقت نداشته باشد.

یکی دیگر ازاین مشکلات این است که دانش آموزان نمی دانند چگونه انشا بنویسند، از کجا شروع کنند و در کجا انشا را پایان دهند. یکی دیگر از این مشکلات نداشتن کتاب خانه ای که در آن از کتاب هایی که با سطح فکر دانش آموزان مطابقت داشته باشد.فراهم نکردن زمینه های مساعد برای شرکت در نوشتن و تهیه روزنامه دیواری در مدارس یکی دیگر از این مشکلات است.

اهمیت و ضرورت تحقیق:

ایجاد ارتباط بین انسانها فقط شفاهی نیست بلکه به صورت نوشتاری نیز است. آنچه مسلم است درس انشا در ایجاد نظم فکری افرادسهم بسزایی دارد و آموزش صحیح آن باعث می شود که دانش آموزان بهتر بتوانند محیط اطراف خود را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و اگر مورد تحقیق و بررسی قرار نگیرد ارتباطات اجتماعی و نوشتن نامه بین افراد دچار اختلال می گردد و این مشکل برای همیشه باقی خواهد ماند.

هدف کلی:

روشن ساختن هدف های اصلی و چگونگی تدریس صحیح آن در مدارس ابتدایی

هدف های جزیی و فرضیه تحقیق:

1- چرا کسی به درس انشا اهمیت نمی دهد؟

2- چرا دانش آموزان نمی توانند آنچه را که می اندیشند بنویسند؟

3- چرا دانش آموزان نمی توانند آنچه با زبان بیان می کنند بنویسند؟

4- چرا معلمان از ساعت درس انشا برای تقویت دروس دیگر مثل ریاضی و جغرافی و.... استفاده می کنند؟

5- چرا والدین می پرسند که نمره ریاضی یا علوم فرزند من چند شدولی کسی نمره انشا را نمی پرسد؟

6- چرا والدین می گویند فرزند من در درس ریاضی و علوم و..... ضعیف است ولی نمی گویند چرا نمی تواند انشا بنویسد؟

زمینه یاد گیری انشا مانند کودکی می ماند که برای غذا خوردن و سخن گفتن از ساده به مشکل باید شروع شود و نیاز به کمک ما دارد. این دانش آموزان برای اینکه بهتر بنویسد و بهتر بیان کند و مطالب را بازگو کند نیاز به کمک و راهنمایی معلم دارد. پایه درست نوشتن انشا از همان کلاس اول شروع شده و در کلاس دوم با نوشتن جمله و از کلاس سوم با نوشتن انشا شروع می شود. تنها دان موضوع برای نوشتن انشا کافی نیست، بلکه باید دانش آموزان قبلاً فکر کنند و ریزه کاریها را با دقت مشاهده کرده و سپس درباره آن بنویسند. اما متاسفانه کسی به درس انشا اهمیت نمی دهدد فقط می گوید دانش آموزان در درس ریاضی و علوم و..... ضعیف هستند ومسئله را درک نمی کنند در صورتی که اگر به جمله نویسی و انشا بها دهند آنها می توانند مسئله را بهتر درک کرده و جواب آنرا زودتر پیدا کنند. چون دانش آموزان فکر نمی کنند و می خواهند کار را زودتر تمام کنند و نمی توانند انچه را بر زبان می آورند براحتی بیان می کنند روی کاغذ آورده و بنویسند.

اولیا دانش آموز برای تعداد بخصوصی از دروس اهمیت خاصی داده حتی برای آن معلم سرخانه می گیرند. اما به انشا که زبان مادری همه است و از دروس دیگر کمتر اهمیت ندارد توجهی ندارند.

پیشینه تحقیق:

آقای سید علی مرادی که درباره علت ضعیف بودن دانش آموزان در مناطق عقدا از توابع شهرستان اردکان تحقیق کرده است (در سال 1372) او در تحقیق خود می نویسد یکی از دلایل ضعیف بودن دانش آموزان در انشا در این منطقه بی سوادی و کم سوادی والدین است. چون والدین از قدیم تا کنون به حساب کردن وعددنویسی اهمیت زیادی داده اند فقط به ریاضی و چند درس دیگر اهمیت داده و اصلاً به چگونگی نوشتن انشا و صحیح نوشتن جمله اهمیت نمی دهندو دانش آموز که جمع و تفریق و حساب کردن بلد باشد برای آنها کافی است.

یکی دیگر از دلایل ضعیف بودن انشا در این مناطق عدم گذاشتن کلاس چگونگی روش تدریس انشا بوده است که معلمان این منطقه با روش تدریس اشنا نیستند و نمی دانند آموزش انشا را چگونه شروع کرده و به دانش آموزان یاد دهند. بنابر این ساعت انشا بدترین ساعت هم برای معلم که نمی داند چگونه یاد دهد و هم برای دانش آموز که نمی داند چه بنویسد است. پس معلمان از ساعات درس انشا برای دروس دیگر استفاده کرده و نمرات انشا را نیز بر اساس دروس دیگر ثبت می نمایند.

نتیجه گیری:

با توجّه به این که برای معلمین همه ی پایه ها سالی چند بار کلاس ضمن خدمت ریاضی،علوم و... دروس دیگرمی گذارند چه بهتر است که مسئولین برای انشا و انشانویسی نیز وقت گذاشته و این را بدانند که ضعیف بودن دانش آموزان در خیلی دروس مانند: ریاضی و علوم و... ناتوانی در فکر کردن و عدم نوشتن جملات صحیح می باشد.متاسفانه در مدارس ما کتاب های چگونگی روش تدریس انشا وجود ندارند بنابراین معلمّان روش صحیح انشانویسی را نمی دانند.به معلمّین و مسئولین باید سفارش کرد که به درس انشا نیز مانند دروس دیگر اهمیّت دهند که اگر دانش آموزان بتوانند فکر کرده و با زبان خود ابداع و اختراع کرده و ذهنیات خود را روی کاغذ بیاورد برای حلّ مساله ی ریاضی نیز بیشتر فکر کرده و می توانند جواب بهتری بدهد.

به معلمّین عزیز سفارش شود که از ساعات هر درس برای همان درس استفاده کرده وبه انشا نیز اهمیّت خاص بدهند چون این کم اهمیّت دادن است که بعضی دانش آموزان در مقاطع راهنمایی و دبیرستان حتّی از نوشتن یک نامه ی ساده به مسئولین عاجز بوده و مورد تمسخر دیگران قرار می گیرند.

نکته ی مهم دیگری که معلمّان در زنگ انشا باید مدّ نظر قرار دهند نوشتن انشا در کلاس و در حضور معلّم است نه در منزل. اگر این کار در مدارس پیگیری شود دانش آموزان در پایه های بالاتر نوشته های قوی خواهند داشت واین قدرت نوشتاری باعث پیشرفت تحصیلی دانش آموزان می شود. شیوه ی داستان گویی و داستان نویسی می تواند از بهترین روش های آموزش انشا در دوره ی ابتدایی باشد.

راهکارها:

یکی از راهکارها جهت تقویت درس انشا این است که به دانش آموزان با توجه به علاقه و تجربیات آن ها کلماتی که با هم ربط دارند داده شده و از آن ها خواسته شود با این کلمات به صورت گروهی در کلاس انشا بنویسند. یکی دیگر از راهکارها این است که داستانی بصورت نیمه تمام به آن ها داده و از آن ها خواسته شود که خوب فکر کنند و ادامه داستان را بنویسند.

از راهکارهای دیگر این است که معلم موضوعی را انتخاب کرده که دانش آموزان با چشم خود آن را دیده سپس درباره آن بنویسند مثل: کیف آموزگار. معلم می تواند دانش آموزان را در ساعت انشا به کتاب خانه برده و کتاب هایی به آن ها داده که خوب مطالعه کنند و خلاصه آن را اول بیان کنند و سپس بنویسند. این کار هم نوعی تنوع است و هم دانش آموزان به مطالعه علاقه پیدا می کنند.

افزایش زنگ انشا نیز می تواند یکی از راهکارها باشد که هم معلمان و هم اولیا به درس انشا اهمیت داده و برای آن ارزش قائلند.

اهمیت به خاطره نویسی نیز یکی از راهکارها است بنابر این لازم است معلّم از آغاز سال تحصیلی از دانش آموزان بخواهد یک دفتر برای خاطره نویسی در نظر بگیرند و در برگ اول آن معلّم چند سوال بیان کند تا دانش آموزان در دفتر خود بنویسند و هر شب به آن پاسخ دهند:

1- امروز کدام آرزویم بر آورده شد؟

2- امروز چه مطلب تازه ای یاد گرفتم؟

3- امروز با چه کسی آشنا شدم؟

4- امروز با خود چه آرزویی کردم؟

این سوال ها باعث تقویت هنر خاطره نویسی در دانش آموزان شده و چون هر روز مطلب جالبی را در ان می نویسد هنر نویسندگی نیز در آنان تقویت می شود.

یا معلّم دانش آموزان را گروهبندی کرده و از آن ها می خواهد یک کاغذ برداشته نفر اول یک کلمه بنویسد نفر دوم یک کلمه به آن اضافه کند و به همین ترتیب ادامه پیدا می کندو در پایان هر گروه انشا خود را می خواند.

روش دیگرمعلّم کلاس را به دو گروه تقسیم کرده از یک گروه می خواهد جمله یا عبارتی بنویسند که با ای کاش شروع شود گروه مقابل با آن وقت جواب او را بدهد گاهی این جملات بی ربط به هم خوانده می شود که صدای قهقهه ی بچّه ها بلند می شود و گاهی چنان به هم مرتبط می شود که جای تعجّب دانش آموزان برانگیخته می شود.

منابع:

روش تدریس فارسی دوره ابتدایی , ویژه دانشجویان مراکز تربیت معلم، 1385